МІНСК, 14 сне — Sputnik. У Мінску ў храме ў гонар Усіх Святых адбылася прэзентацыя кнігі "Стаўка Вярхоўнага галоўнакамандуючага Рускай арміяй у гады Першай сусветнай вайны ў падзеях і асобах".
Беларусь захавала памяць пра Першую сусветную
Па словах аўтара кнігі Анатоля Шаркова, падзеям Першай сусветнай вайны прысвечаны цэлы шэраг кніг, зборнікаў дакументаў, мемуараў, мастацкай літаратуры, а таксама зняты кінафільмы.
"Дзейнасці стаўкі вярхоўнага галоўнакамандуючага рускай арміі нададзена вельмі недастаткова ўвагі. Гэта і абумовіла выбар, каб асвятліць гэты бок Першай сусветнай вайны", — адзначыў аўтар кнігі.
Анатоль Шаркоў нагадаў, што савецкая гістарыяграфія прымяншала годнасць дзейнасці стаўкі вярхоўнага галоўнакамандуючага.
"Нават калі на чале стаўкі апынуўся Мікалай ІІ, на жаль, не ўдалося аб'яднаць краіну ў адзіны лагер, як у гады Другой сусветнай вайны. Вядома, не ўсе аперацыі, спланаваныя стаўкай, дасягнулі поспеху, хоць былі выдатныя наступальныя аперацыі і ваеначальнікі накшталт Брусілава", — сказаў гісторык.
Ён таксама падкрэсліў, што, на яго думку, руская армія вайну ў акопах не прайграла, а выйграла, але не для сябе, а сваіх заходніх саюзнікаў. У выніку атрымаўся ганебны Брэсцкі мір і страта шэрагу тэрыторый, а стаўленне да войска не самае лепшае.
"Паколькі ўся дзейнасць і жыццё стаўкі адбывалася на тэрыторыі Беларусі, то ў нас пакінулі і ўспаміны пра той час", — дадаў аўтар кнігі.
У Магілёве кіпела свецкае жыццё
Сааўтар кнігі Алена Харашэвіч распавяла, што Магілёў па гэты дзень захаваў сляды знаходжання стаўкі на чале з Мікалаем ІІ.
На месцы цяперашняга каледжа мастацтваў у Магілёве знаходзілася гасцініца "Брыстоль", дзе знаходзілася стаўка галоўнакамандуючага і ваенныя прадстаўнікі краін Антанты.
Таксама магілёўскі Свята-Мікольскі храм, які часта наведваў Мікалай ІІ, захаваўся да нашых дзён. У ім таксама быў знойдзены і партрэт апошняга рускага цара, які цяпер асвечаны як абраз.
Алена Харашэвіч нагадала, што Магілёўскі драматычны тэатр у гады Першай сусветнай вайны быў цэнтрам культурнага жыцця. Мікалай ІІ з сям'ёй, афіцэрамі і прадстаўнікамі саюзнікаў наведваў тэатральныя пастаноўкі.
Кніга пра прыроду чалавека
Дзяржаўны сакратар Саюзнай дзяржавы Рыгор Рапота сказаў, што дадзеная кніга, як і ўсякая гістарычная праца, заснаваны на дакументах спараджае шмат думак.
"Першая сусветная вайна — яе прычыны пакуль ніхто не можа растлумачыць, навошта яе развязалі. На вялікі жаль, расійскі ўрад тых часоў не абыякава да развязвання гэтай вайны. Пры чым мэты так і не былі сфармуляваны", — адзначыў Дзяржаўны сакратар.
Рыгор Рапота таксама адзначыў, што кніга спараджае яшчэ і думку пра тое, як ва ўмовах вайны паводзіць сябе чалавек. "Я не схільны асуджаць чалавека за маладушнасць, за тое, што ён спрабуе выратаваць сваё жыццё, што ён думае пра сваю сям'ю. Захапленне выклікаюць тыя, хто можа ўсё гэта пераадольваць сваёю адвагай і вернасцю свайму абавязку. У гэтай кнізе ўсё гэта ёсць", — дадаў ён.
Дзяржсакратар адзначыў, што сабраны ў кнізе фактычны матэрыял надзвычай цікавы, і кніга чытаецца з цікавасцю. "Я яе проста праглынуў", — рэзюмаваў Рыгор Рапота.
