Сакрэт паланэза Агінскага, які ледзь не стаў гімнам Беларусі
(абноўлена 09:23 25.09.2019)
Сёння спаўняецца 254 гады са дня нараджэння выбітнага польскага кампазітара беларускага паходжання Міхаіла Клеафаса Агінскага.Вера Дашкевіч, Sputnik
Паланэз Агінскага — гэта, як "Мядзведзі" Шышкіна і пушкінскія "Буря мглою…", частка абавязковага багажу, які выносіць з агульнаадукацыйнай школы малады чалавек.
З часам нейкія дэталі забываюцца, і ўжо з вуснаў у вусны вандруюць не моцна смешныя жарты з серыі "а хто напісаў паланэз Агінскага?".
Хоць той, хто напісаў, стварыў неверагодна пранізлівую музычную гісторыю, якая заваявала канфліктуючыя у той час бакі, а ў канцы ХХ стагоддзя ледзь не стала беларускім гімнам.
Кампазітар па сумяшчальніцтве
Міхал Клеафас Агінскі павінен быў стаць перш за ўсё высокапастаўленым чыноўнікам. Ён нарадзіўся ў сям'і, дзе мужчыны з пакалення ў пакаленне займалі высокія пасады: былі ваяводамі ў розных землях — Віцебскай, Тройкайской, Віленскай. Так што цалкам лагічна, што будучага вялікага кампазітара рыхтавалі да вялікай палітычнай кар'еры. У рэпетытары ўзялі Жана Ралена, які прыехаў у маёнтак Агінскіх з Вены, дзе займаўся навучаннем і выхаваннем будучага аўстрыйскага імператара Леапольда II.
©
Sputnik / Николай Пашин
Рэпрадукцыя партрэта кампазітара Міхала Клеафаса Агінскага
Рален загрузіў сямігадовага хлапчука разнастайнымі дысцыплінамі — ад матэматыкі да палітычнай эканоміі. Часам заняткі доўжыліся па 16 гадзін у дзень. Займаліся і музыкай — прычым не толькі ігрой на інструментах, але і тэорыяй. Але ўпор быў усё ж такі на "сур'ёзныя" навукі.
У выніку ўжо ў 19 гадоў Агінскі стаў дэпутатам сейма, а затым перайшоў на дыпламатычную службу, працаваў паслом Рэчы Паспалітай у Нідэрландах і Вялікабрытаніі. Ужо на радзіме атрымаў пасаду Вялікага падскарбія — міністра фінансаў Вялікага княства Літоўскага.
А потым здарылася паўстанне Касцюшкі
Да 1794 года Рэч Паспалітую ўжо дзялілі двойчы. Расійская імперыя, Прусія і Аўстрыя паступова адрэзалі ад літоўска-польскай дзяржавы кавалкі тэрыторый. У пэўны момант мясцовая шляхта не вытрымала і падняла паўстанне. Кіраваў мяцяжом генерал Тадэвуш Касцюшка.
Агінскі не проста падтрымаў пратэст — ён на ўласныя грошы сабраў і падрыхтаваў атрад у дзве з паловай тысячы чалавек.
Паўстанне было задушана, Агінскага абвясцілі ў вышук — ён вымушаны быў бегчы. Пад выглядам лёкая дабраўся да Вены, адтуль рушыў у Італію, і далей — у Турцыю. Менавіта там яго заспела навіна аб тым, што Рэчы Паспалітай больш не існуе. 24 кастрычніка 1795 года суседнія імперыі канчаткова падзялілі паміж сабой польска-літоўскую дзяржаву.
Вяртанне і "Развітанне з радзімай"
Агінскі змог вярнуцца на радзіму толькі напачатку ХIХ стагоддзя, калі на расійскі трон узышоў Аляксандр I і, па рэкамендацыі аднаго літоўска-польскага арыстакрата Адама Чартарыйскага, абвясціў амністыю для ўсіх удзельнікаў паўстання Касцюшкі.
©
Sputnik / В. Калиничев
Палац кампазітара Міхала Агінскага
Агінскі пасяліўся ў Залессі (цяпер пасёлак у Ашмянскім раёне — Sputnik), ажаніўся ў другі раз. Займаўся домам і пісаў музыку. Наогул займацца кампазітарствам ён пачаў яшчэ ў юнацтве. Музыцыраваў і калі працаваў чыноўнікам — прычым даволі паспяхова. Нягледзячы на няпростыя адносіны паміж Рэччу Паспалітай і Расійскай імперыяй, яго творы падабаліся нават Кацярыне II.
Але менавіта ў Залессі быў напісаны і ўпершыню выкананы яго знакаміты паланэз "Развітанне з Радзімай". Гэта была гісторыя не столькі пра эміграцыю, колькі пра знішчэнне краіны.
Парадокс, але гэта пранізліва патрыятычны твор стаў вельмі папулярным у Расійскай імперыі — краіне, у тым ліку адказнай за знішчэнне той самай Радзімы Агінскага.
Расійскага чыноўніка з Агінскага не атрымалася
У 1810 годзе Агінскі распачаў спробу працягнуць кар'еру — стаў таемным дарадцам Аляксандра I і расійскім сенатарам. Але яго ініцыятыва аднавіць з былых правінцый Польшчы Вялікае княства Літоўскае падтрымкі не знайшла. Агінскі падаў у адстаўку і эміграваў у Італію.
Тут ён сабраў і выпусціў асобнай кнігай зборнік сваіх нот, у тым ліку і знакаміты Паланэз №13 ля мінор "Развітанне з Радзімай".
Агінскі нарадзіўся ў Варшаве, і ўспрымаецца ў свеце як польскі кампазітар, але яго "літоўская" гісторыя і "залесскі" перыяд дазваляюць беларусам таксама казаць пра яго як пра "свайго".
Паланэз Агінскага нават разглядаўся на пачатку 90-х як варыянт дзяржаўнага гімну Беларусі. Чаму не прынялі, да канца незразумела. Па адной версіі, абурыліся камуністы. Па іншай, кампазіцыя здалася экспертам занадта складанай для выканання.
У Мінску ўспамінаюць пра подзвіг блакаднага Ленінграда
(абноўлена 20:59 27.01.2021)
Расійскі пасол Мезенцаў адзначыў, што спатрэбяцца гады, каб асэнсаваць маштаб перамогі савецкага салдата ў мінулай вайне.МІНСК, 28 сту – Sputnik. Новыя пакаленні павінны разумець, якой цаной дасталася Вялікая Перамога і дзякуючы каму людзі сёння жывуць пад чыстым і мірным небам, заявіў пасол Расіі ў Беларусі Дзмітрый Мезенцаў.
©
Sputnik / Виктор Толочко
Кветкі да стэлы ўсклаў мітрапаліт Веніямін
У сераду ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны прайшло мерапрыемства, падчас якога расійскі бок перадаў музею больш за 100 планшэтаў з фотаздымкамі, сабраных фотамастаком Валерыем Лазоўскім ва ўзаемадзеянні з архівістамі Мінска, іншых гарадоў-герояў, а таксама Брэсцкай крэпасці.
©
Sputnik / Виктор Толочко
Урачыстае мерапрыемства ў памяць пра блакаду Ленінграда прайшло ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны
"(...) недапушчальна скажэнне гістарычнай памяці, прыніжэнне подзвігу. А маштаб таго, што зрабіў Ленінград, гарады-героі, гэткі вялікі, што нам яшчэ патрэбны гады і гады, каб асэнсаваць усё тое, што было зроблена і ўчынена савецкім салдатам", - сказаў Надзвычайны і Паўнамоцны пасол Расіі.
©
Sputnik / Виктор Толочко
Расійскі бок перадаў музею больш за 100 планшэтаў з фотаздымкамі, сабраных фотамастаком Валерыем Лазоўскім ва ўзаемадзеянні з архівістамі Мінска, іншых гарадоў-герояў, а таксама Брэсцкай крэпасці
"Сімвалічна, што сёння мы ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны перадаем больш за 100 планшэтаў-фатаграфій, якія створаны фотамастаком Валерыем Лазоўскім ва ўзаемадзеянні з архівістамі Мінска, Брэсцкай крэпасці, іншых гарадоў-герояў. Мы перадаем гэты, па сутнасці, летапісны фонд Вялікай Айчыннай, каб моладзь Мінска, Беларусі, усе тыя, хто прыязджае сюды з Расіі, студэнты, школьнікі, людзі старэйшага пакалення яшчэ раз адчулі біццё рытму часу на карысць Перамогі, напружанне сіл", - сказаў Мезенцаў.
"Сёння, калі тут, у музеі Перамогі сабраліся дзесяткі ветэранаў, жыхароў блакаднага Ленінграда, якія сваёй другой радзімай лічаць Беларусь, мы зверылі пазіцыі - як жывем сёння, ці правільна мы паступаем і вартыя мы таго подзвігу, які прынёс нам Перамогу і свет на землі Беларусі, Расіі і краін Садружнасці, перамогу, якую прынёс савецкі салдат і савецкі народ, што вызваліў Еўропу і ўзяў Берлін", - падкрэсліў пасол.
Свяшчэнная памяць аб вайне
У сваю чаргу старшыня Савета рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі Наталля Качанава адзначыла, што памяць і праўда аб Вялікай Айчыннай вайне святая для Беларусі і Расіі.
©
Sputnik / Виктор Толочко
Для народаў Беларусі і Расіі гісторыя Вялікай Айчыннай вайны - гэта сімвал яднання і гонару, гонару за нашых людзей, перакананая Наталля Качанава
"Мы робім усё, каб перадаць памяць і праўду пра тую вайну новым пакаленням. Мы разумеем выразна, што без мінулага няма будучыні", - заявіла Качанава ў Мінску на мемарыяльным мерапрыемстве, прысвечаным Дню поўнага вызвалення Ленінграда ад фашысцкай блакады.
Качанава адзначыла, што новыя пакаленні павінны памятаць пра той подзвіг, які быў здзейснены ў гады Вялікай Айчыннай.
"Але і ў нашага пакалення памяць аб вайне застаецца ў нашых сэрцах. Мы гэтую памяць не здрадзім ніколі. Хай увесь свет ведае, што для народаў Беларусі і Расіі гісторыя Вялікай Айчыннай вайны - гэта сімвал яднання і гонару, гонару за нашых людзей", - сказала Качанава.
Страшныя ўрокі
Міністр культуры Беларусі Анатоль Маркевіч таксама адзначыў, што вайна паднесла вельмі страшныя ўрокі, якія кажуць, што трэба заўсёды берагчы і шанаваць мір, добрыя адносіны.
"Гэта вельмі важна для ўсіх нас... Сённяшняе мерапрыемства апускае ў тыя падзеі, якія паказваюць, якія неймаверныя цяжкасці прыйшлося перажыць нашаму старэйшаму пакаленню, тым, хто прайшоў дарогамі ваеннага ліхалецця. Тым людзям, хто каля 900 дзён жыў у блакадзе. У горадзе, які не здаўся, але людзі прайшлі праз голад, холад, неймаверныя пакуты. Яны гублялі самых блізкіх людзей, але выстаялі, вытрымалі, таму што дух не зламаць", - сказаў міністр.
Перадаў паштоўкі Пуціну
Аўтар калекцыі паштовак з блакаднага Ленінграда і кнігі "Блакада" Уладзімір Ліхадзедаў распавёў Sputnik пра тое, як яму прыйшла ідэя перадаць яе прэзідэнту Расіі Уладзіміру Пуціну.
"(...) мне ўдалося сабраць унікальную калекцыю паштовак, лістоў блакаднага Ленінграда. Бо Ленінград у блакадзе жыў: працавалі крамы, пошта, выпускаліся ўнікальныя паштовыя адкрыткі. Іх адпраўлялі на Вялікую Зямлю. Мною былі сабраны больш за 500 такіх паштовак, якія сталі асновай кнігі "Блакада", - сказаў ён.
©
Sputnik / Виктор Толочко
Уладзімір Ліхадзедаў сабраў больш за 500 паштовак, выдадзеных у Ленінградзе падчас блакады
Потым прыйшло разуменне, што арыгінальная калекцыя павінна захоўвацца ў музеі.
"Атрымалася так, што я звярнуўся ў расійскае пасольства і атрымаў прапанову гэтыя матэрыялы перадаць прэзідэнту Расійскай Федэрацыі Уладзіміру Уладзіміравічу Пуціну для далейшай перадачы іх у адзін з вядучых музеяў Расіі", - распавёў Ліхадзедаў.
Тэги:
Карнавал у Рыа адмянілі з-за пандэміі каронавіруса
(абноўлена 19:25 23.01.2021)
Раней бразільскія ўлады пераносілі карнавал на нявызначаны тэрмін і разлічвалі, што здолеюць правесці мерапрыемства пасля таго, як з'явіцца вакцына ад COVID-19.МІНСК, 25 сту – Sputnik. Штогадовы карнавал у Рыа-дэ-Жанейра, які павінен быў адбыцца ў лютым 2021, адмянілі, паведаміў мэр горада Эдуарду Паіс.
У верасні мінулага года стала вядома, што мерапрыемства адкладаецца. З-за пандэміі школы самбы не паспелі б падрыхтавацца да правядзення карнавалу-2021 у лютым ні фізічна, ні матэрыяльна.
Увосень арганізатары мерапрыемства выказвалі надзею на тое, што са з'яўленнем вакцыны ад каронавіруса, знакамітае шоу ўсё ж атрымаецца правесці летам.
"Я ніколі не хаваў сваёй страсці да карнавалу і выразнага бачання эканамічнай важнасці гэтай культурнай падзеі для нашага горада. Аднак цяпер няма сэнсу меркаваць, што мы зможам правесці карнавал у ліпені", - напісаў у сваім Twitter Паіс.
Падрыхтоўка, якую патрабуе шоў, на дадзены момант немагчыма, растлумачыў мэр і дадаў, што ў наступным годзе, пасля праходжання вакцынацыі, Рыа-дэ-Жанейро зможа "адсвяткаваць жыццё і нашу культуру з усёй інтэнсіўнасцю, якую заслугоўваем".
Карнавал у Рыа-дэ-Жанейра традыцыйна праводзіцца з пятніцы па аўторак перад Вялікім постам.
Бразілія стала адной з самых пацярпелых ад каронавіруса краін у свеце. Па апошніх дадзеных, захварэлі на COVID-19 больш за 8,6 мільёна жыхароў краіны, памерлі 214 тысяч чалавек. Краіна знаходзіцца на другім месцы ў свеце па колькасці смяротных зыходаў у хворых на каронавірус і на трэцім па колькасці заражэнняў.
Чытайце таксама:
- У Вялікабрытаніі яшчэ адна мутацыя каронавіруса - зараз з Бразіліі
-
Вакцыны супраць новых штамаў каронавіруса будуць распрацоўваць ў Брытаніі
-
Імунолаг: новы "брытанскі" штам каронавіруса выцесніць папярэдні
Тэги:
Паліва зноў падаражэла
(абноўлена 10:25 28.01.2021)
У папярэдні раз цэны змяняліся крыху больш за тыдзень таму - 21 студзеня. Рост цэн звязваюць з коштам нафты на сусветным рынку.МІНСК, 28 сту – Sputnik. Дызельнае паліва і аўтамабільны бензін падаражэлі у Беларусі з 28 студзеня, цэны змяніліся на 1 капейку за літр, паведаміла прэс-служба "Белнафтахіма".
Такім чынам, сёння рознічныя цэны на маторнае паліва склалі:
- АІ-92-К5-Еўра - 1,72 рублі,
- АІ-95-К5-Еўра - 1,82 рублі,
- АІ-98-К5-Еўра - 2,04 рублі,
- ДТ - 1,82 рублі.
Гэта другое змяненне цэн на аўтамабільнае паліва ў гэтым годзе, да гэтага цэннікі на АЗС павялічваліся 21 студзеня. Варта адзначыць, што да першага падаражэння ў гэтым годзе старыя цэны пратрымаліся 85 дзён. Дарэчы, у 2020-м цэны на бензін і дызель мяняліся 16 разоў, у 2019-м - 28 разоў.
У "Белнафтахіме" тыдзень таму падкрэслілі, што ў студзені 2021 года адзначаецца значны рост кошту нафты на сусветным рынку. Сярэдняя каціроўка нафты маркі Brent склала 54,3 долара за барэль і ўзрасла ў параўнанні з сярэднегадавым узроўнем 2020 года - на 30%.
Тым часам, цэны на паліва ў Беларусі застаюцца на 22 - 51% ніжэй, чым у сумежных еўрапейскіх дзяржавах і вышэй рознічных цэн Расійскай Федэрацыі на 8 - 10%.
Чытайце таксама:
- "Белнафтахім" вырашыў, як будзе выстаўляць цэны на паліва ў 2021 годзе
- Мезенцаў пацвердзіў планы аб падпісанні пагаднення аб партах ў бліжэйшы час
- Зарадкі для электрамабіляў у Беларусі стануць платнымі з новага года
Тэги: