Сакрэт паланэза Агінскага, які ледзь не стаў гімнам Беларусі
(абноўлена 09:23 25.09.2019)
Сёння спаўняецца 254 гады са дня нараджэння выбітнага польскага кампазітара беларускага паходжання Міхаіла Клеафаса Агінскага.Вера Дашкевіч, Sputnik
Паланэз Агінскага — гэта, як "Мядзведзі" Шышкіна і пушкінскія "Буря мглою…", частка абавязковага багажу, які выносіць з агульнаадукацыйнай школы малады чалавек.
З часам нейкія дэталі забываюцца, і ўжо з вуснаў у вусны вандруюць не моцна смешныя жарты з серыі "а хто напісаў паланэз Агінскага?".
Хоць той, хто напісаў, стварыў неверагодна пранізлівую музычную гісторыю, якая заваявала канфліктуючыя у той час бакі, а ў канцы ХХ стагоддзя ледзь не стала беларускім гімнам.
Кампазітар па сумяшчальніцтве
Міхал Клеафас Агінскі павінен быў стаць перш за ўсё высокапастаўленым чыноўнікам. Ён нарадзіўся ў сям'і, дзе мужчыны з пакалення ў пакаленне займалі высокія пасады: былі ваяводамі ў розных землях — Віцебскай, Тройкайской, Віленскай. Так што цалкам лагічна, што будучага вялікага кампазітара рыхтавалі да вялікай палітычнай кар'еры. У рэпетытары ўзялі Жана Ралена, які прыехаў у маёнтак Агінскіх з Вены, дзе займаўся навучаннем і выхаваннем будучага аўстрыйскага імператара Леапольда II.
©
Sputnik / Николай Пашин
Рэпрадукцыя партрэта кампазітара Міхала Клеафаса Агінскага
Рален загрузіў сямігадовага хлапчука разнастайнымі дысцыплінамі — ад матэматыкі да палітычнай эканоміі. Часам заняткі доўжыліся па 16 гадзін у дзень. Займаліся і музыкай — прычым не толькі ігрой на інструментах, але і тэорыяй. Але ўпор быў усё ж такі на "сур'ёзныя" навукі.
У выніку ўжо ў 19 гадоў Агінскі стаў дэпутатам сейма, а затым перайшоў на дыпламатычную службу, працаваў паслом Рэчы Паспалітай у Нідэрландах і Вялікабрытаніі. Ужо на радзіме атрымаў пасаду Вялікага падскарбія — міністра фінансаў Вялікага княства Літоўскага.
А потым здарылася паўстанне Касцюшкі
Да 1794 года Рэч Паспалітую ўжо дзялілі двойчы. Расійская імперыя, Прусія і Аўстрыя паступова адрэзалі ад літоўска-польскай дзяржавы кавалкі тэрыторый. У пэўны момант мясцовая шляхта не вытрымала і падняла паўстанне. Кіраваў мяцяжом генерал Тадэвуш Касцюшка.
Агінскі не проста падтрымаў пратэст — ён на ўласныя грошы сабраў і падрыхтаваў атрад у дзве з паловай тысячы чалавек.
Паўстанне было задушана, Агінскага абвясцілі ў вышук — ён вымушаны быў бегчы. Пад выглядам лёкая дабраўся да Вены, адтуль рушыў у Італію, і далей — у Турцыю. Менавіта там яго заспела навіна аб тым, што Рэчы Паспалітай больш не існуе. 24 кастрычніка 1795 года суседнія імперыі канчаткова падзялілі паміж сабой польска-літоўскую дзяржаву.
Вяртанне і "Развітанне з радзімай"
Агінскі змог вярнуцца на радзіму толькі напачатку ХIХ стагоддзя, калі на расійскі трон узышоў Аляксандр I і, па рэкамендацыі аднаго літоўска-польскага арыстакрата Адама Чартарыйскага, абвясціў амністыю для ўсіх удзельнікаў паўстання Касцюшкі.
©
Sputnik / В. Калиничев
Палац кампазітара Міхала Агінскага
Агінскі пасяліўся ў Залессі (цяпер пасёлак у Ашмянскім раёне — Sputnik), ажаніўся ў другі раз. Займаўся домам і пісаў музыку. Наогул займацца кампазітарствам ён пачаў яшчэ ў юнацтве. Музыцыраваў і калі працаваў чыноўнікам — прычым даволі паспяхова. Нягледзячы на няпростыя адносіны паміж Рэччу Паспалітай і Расійскай імперыяй, яго творы падабаліся нават Кацярыне II.
Але менавіта ў Залессі быў напісаны і ўпершыню выкананы яго знакаміты паланэз "Развітанне з Радзімай". Гэта была гісторыя не столькі пра эміграцыю, колькі пра знішчэнне краіны.
Парадокс, але гэта пранізліва патрыятычны твор стаў вельмі папулярным у Расійскай імперыі — краіне, у тым ліку адказнай за знішчэнне той самай Радзімы Агінскага.
Расійскага чыноўніка з Агінскага не атрымалася
У 1810 годзе Агінскі распачаў спробу працягнуць кар'еру — стаў таемным дарадцам Аляксандра I і расійскім сенатарам. Але яго ініцыятыва аднавіць з былых правінцый Польшчы Вялікае княства Літоўскае падтрымкі не знайшла. Агінскі падаў у адстаўку і эміграваў у Італію.
Тут ён сабраў і выпусціў асобнай кнігай зборнік сваіх нот, у тым ліку і знакаміты Паланэз №13 ля мінор "Развітанне з Радзімай".
Агінскі нарадзіўся ў Варшаве, і ўспрымаецца ў свеце як польскі кампазітар, але яго "літоўская" гісторыя і "залесскі" перыяд дазваляюць беларусам таксама казаць пра яго як пра "свайго".
Паланэз Агінскага нават разглядаўся на пачатку 90-х як варыянт дзяржаўнага гімну Беларусі. Чаму не прынялі, да канца незразумела. Па адной версіі, абурыліся камуністы. Па іншай, кампазіцыя здалася экспертам занадта складанай для выканання.
Карціны з калекцыі Белгазпрамбанка вярнулі ў галерэю "Арт-Беларусь"
(абноўлена 14:25 23.06.2021)
У абноўленай экспазіцыі можна ўбачыць работы Марка Шагала, Хаіма Суціна, Восіпа Цадкіна і многіх іншых, акрамя таго, прадстаўлены шэсць навінак.МІНСК, 23 чэр - Sputnik. Карціны з калекцыі Белгазпрамбанка з серады, 23 чэрвеня, зноў дэманструюцца ў галерэі "Арт-Беларусь", паведамілі ў прэс-службе банка.
У чэрвені мінулага года ў эфіры тэлеканала "Беларусь 1" паведамілі, што паўтары сотні карцін агульным коштам каля $20 млн "далучылі да справы Белгазпрамбанка". Па словах вядучага Івана Эйсманта, карціны, якія знаходзяцца ў карпаратыўнай калекцыі банка, "рыхтавалі да тэрміновага вывазу з краіны".
Іх канфіскавалі, з тых часоў карціны не выстаўляліся.
"23 чэрвеня галерэя "Арт-Беларусь" зноў прадставіць увазе аматараў мастацтва работы з карпаратыўнай калекцыі ААТ "Белгазпрамбанк". Творы жывапісу, графікі, скульптуры, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, кніжнага друку - усяго больш за 50 арт-аб'ектаў. Новая экспазіцыя прысвечана гісторыі беларускай культуры перыяду XVI-XX стст", - паведаміла ў сераду прэс-служба банка.
Удакладняецца, што ў абноўленай экспазіцыі можна ўбачыць работы Марка Шагала, Хаіма Суціна, Восіпа Цадкіна і многіх іншых, акрамя таго, прадстаўлены шэсць навінак - работы ўдзельнікаў УНОВИС ( "Утвердители нового искусства»- творчае аб'яднанне, створанае ў 1920-1923 гадах у Віцебскім Народным мастацкім вучылішчы пад кіраўніцтвам Казіміра Малевіча): Яўгеніі Магарыл, Дзмітрыя Саннікава, Яўхіма Рояка, Льва Юдзіна.
Карпаратыўная калекцыя Белгазпрамбанка
У карпаратыўнай калекцыі Белгазпрамбанка было прадстаўлена пяць работ Марка Шагала, сярод іх - чатыры жывапісных палатна. Гэта адзіныя жывапісныя карціны знакамітага мастака, якія ёсць у краіне.
У калекцыі таксама знаходзяцца адзіныя творы Хаіма Суціна ў Беларусі. Адна з работ, "Ева" з'яўляецца самым дарагім творам выяўленчага мастацтва ў Беларусі.
Сярод карцін у карпаратыўнай калекцыі банка - "Партрэт княгіні Ірыны Абаленскай" Савелія Сорына. Віктар Бабарыка, на той момант старшыня праўлення банка, асабіста сустракаўся з княгіняй. Ёй тады было больш за 90 гадоў, Бабарыка спадзяваўся запрасіць яе з Лондана, дзе яна пражывала, у Мінск, каб наведвальнікі выставы змаглі на свае вочы ўбачыць тую, каго адлюстраваў на сваім палатне Сорын.
Чытайце таксама:
- Хаім Суцін: жабрацтва ў Парыжы і самая дарагая карціна ў Беларусі
- Шагал і Віцебск: гісторыя кахання, якая працягнулася пасля смерці
- Справа "Белгазпрамбанка": якія шэдэўры былі ў "далучанай" калекцыі
Тэги:
Лукашэнка: нацысцкі бліцкрыг сарваўся ля сцен Брэсцкай цытадэлі
(абноўлена 09:24 23.06.2021)
У Брэсцкай крэпасці 22 чэрвеня беларускія ўлады правялі цырымонію, прымеркаваную да Дня ўсенароднай памяці ахвяр вайны.БРЭСТ, 23 чэр – Sputnik. Немцы 80 гадоў таму хацелі прайсці па нашай зямлі ўрачыстым маршам, заявіў напярэдадні прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка ў Брэсцкай крэпасці, перадае карэспандэнт Sputnik.
Паводле яго словаў, 22 чэрвеня 1941 года для ўсіх беларусаў дзень памяці і смутку, які падзяліў жыццё на да і пасля.
"На нашу зямлю рушыла ўзброеная бязлітасная армада, якая несла гібель і рабства. Фашысты не шкадавалі ні старых, ні немаўлят. Гэта потым, пасля 9 траўня 45-га, немцы назавуць той чэрвеньскі дзень ракавым для сваёй нацыі", - сказаў Лукашэнка.
Паводле яго слоў, гітлераўскія забойцы хацелі прайсці пераможным маршам, як яны гэта зрабілі ў краінах Еўропы. Фашысты, падкрэсліў Лукашэнка, нават запланавалі пераможны парад на Краснай плошчы ў Маскве.
"Але тут, ля сцен брэсцкай цытадэлі, літаральна ў першыя гадзіны вайны нацысцкі бліцкрыг сарваўся", - сказаў беларускі прэзідэнт.
"Сарваўся, калі ў апошнія хвіліны свайго кароткага жыцця воін надрапаў на сцяне: "Я паміраю, але не здаюся! Бывай, Радзіма!" - падкрэсліў Лукашэнка.
©
Sputnik / Сергей Ильин
"Гэта яны не дазволілі фашыстам узяць цвярдыню над Бугам за восем гадзін. Праз тры тыдні баі пачыналіся ўжо на далёкіх подступах да Смаленска, а Брэсцкая крэпасць працягвала ваяваць", - сказаў на заканчэнне прэзідэнт.
Памяць герояў вайны ўдзельнікі цырымоніі ў Брэсцкай крэпасці ўшанавалі хвілінай маўчання.
Чытайце таксама:
- Як у 1941 годзе замарудзілі бліцкрыг - Мінабароны РФ апублікавала матэрыялы
- Пуцін усклаў кветкі да Магілы Невядомага салдата
- Невядомыя абаронцы Брэсцкай крэпасці: у баі - каўказцы
- Гісторыя Перамогі: Беларусь першай прыняла ўдар вайны
- Міфы і легенды Другой сусветнай вайны
Тэги:
SputnikPro: Вышынскі пра сувязь якаснай публіцыстыкі і пазіцыі аўтара
(абноўлена 15:57 24.06.2021)
Майстар-клас вядомага расійскага журналіста Кірыла Вышынскага адначасова прайшоў адразу на двух медыйных пляцоўках: у мультымедыйным прэс-цэнтры Sputnik Беларусь і ў анлайн фармаце на платформе рэспубліканскага форуму.Новы модуль навучальнай праграмы SputnikPro на тэму: "Публіцыстыка ў традыцыйных і новых медыя" у мультымедыйным прэс-цэнтры Sputnik Беларусь прайшоў пры поўным аншлагу. Майстар-клас правёў выканаўчы дырэктар МІА "Расія сёння" Кірыл Вышынскі.
Візіт вядомага расійскага журналіста стаў сапраўднай падзеяй для медыйнай супольнасці Беларусі. Майстар-клас прайшоў адначасова на дзвюх пляцоўках: у мультымедыйным прэс-цэнтры Sputnik Беларусь, дзе сабраліся вядучыя журналісты цэнтральных беларускіх СМІ, і ў анлайн фармаце на платформе рэспубліканскага форуму, які сабраў больш за 100 даследчыкаў і журналістаў рэгіянальных і раённых рэдакцый Беларусі. Спектр тэм шырокі - ад лакальнай праблематыкі да інфармацыйнай бяспекі дзяржавы.
Аб "крызіснай" журналістыцы
"Журналістыка - адна з самых складаных сучасных прафесій, таму што журналіст нясе велізарную адказнасць за інфармаванне грамадства ў крызіснай сітуацыі", - адзначыў Вышынскі.
На думку спікера, ва ўмовах крызісу, калі з-за наплыву разнастайнай, супярэчлівай інфармацыі людзям складана разабрацца ў працэсах, што адбываюцца, асаблівую каштоўнасць набывае моцная, якасная публіцыстыка.
"Публіцыстыка - гэта ў першую чаргу пазіцыя. Калі ёсць пазіцыя, і гэта пазіцыя аргументавана даказваецца, тады да вас прыслухаюцца", - растлумачыў Вышынскі.
©
Sputnik
Прадстаўнікі розных СМІ на семінары SputnikPro
Аб публіцыстыцы і ўнутранай пазіцыі
Менавіта публіцыстыка дапаможа сфарміраваць грамадскую думку, уплываць на працэсы, якія адбываюцца. Па словах Вышынскага, нельга проста сесці і напісаць публіцыстычны матэрыял. Патрэбна цвёрдая ўнутраная пазіцыя.
"Пазіцыя фарміруецца падчас спрэчкі і ўнутранага дыялогу аўтара. Гэта адказы на пытанні. Калі вы заяўляеце сваю пазіцыю, то вы заўсёды павінны заявіць гэты дыялог, інакш кажучы паказаць унутраны канфлікт", - адкрыў прафесійны прыём знакаміты журналіст.
У якасці прыкладу ён прывёў тэму абавязковай вакцынацыі. Унутраная дылема: прышчапляцца ці не? З аднаго боку, ёсць рызыка няхай не сур'ёзна, але захварэць самому пасля прышчэпкі. З іншага боку, існуе рызыка стаць пераносчыкам інфекцыі і няхай не наўмысна, але стаць вінаватым у хваробе іншага чалавека, магчыма, са смяротным зыходам. Вышынскі упэўнены: перш чым садзіцца за такі матэрыял, аўтар павінен сам знайсці адказ на складанае пытанне.
"Калі збіраецеся публіцыстычны матэрыял пісаць, вы павінны быць абсалютна ўпэўненыя да чаго прыйдзеце, загадзя ведаць, што скажаце ў канцы. Аргументаваць, з важкімі бясспрэчнымі фактамі, без штампаў і заклікаў. Гэта пазіцыя аўтара, да якой прыслухаюцца", - сказаў Вышынскі.
Сцісласць - сястра таленту
На майстар-класе спікер выказаўся пра класічную публіцыстыку. Напрыклад, у савецкія часы такім матэрыялам прысвячалі цэлыя газетныя развароты.
"Сёння вялікіх тэкстаў ніхто чытаць не стане. Ён павінен быць сціснутым, спрасаваным, як булённы кубік. У гэтым і крыецца талент журналіста, каб змясціць у кароткім тэксце сутнасць пытання, паказаць унутраны канфлікт і аргументавана прыйсці да рашэння - высновы", - адзначыў спікер .
Блогераў на майстар-класе цікавіла, якія інтэрнэт-тэхналогіі трэба ўжываць, каб атрымаць шматтысячную аўдыторыю, стаць лідэрам меркавання.
"На мой погляд, папулярнасць блога ў першую чаргу вызначае кантэнт. Калі ён ёсць, то рана ці позна да яго прыйдзе свой сталы чытач нават ва ўмовах жорсткай канкурэнцыі", - рэзюмаваў Вышынскі.
Што такое SputnikPro
SputnikPro - праект міжнароднага інфармацыйнага агенцтва і радыё Sputnik для журналістаў, студэнтаў профільных ВНУ, супрацоўнікаў прэс-служб і медыяменеджэраў, накіраваны на абмен вопытам і развіццё прафесійных сувязяў з замежнымі калегамі. Вядучымі модуляў праекта выступаюць як медыяменеджэры Sputnik, так і іншыя вядомыя расійскія эксперты.
Тэги: