Спектакль Тбіліскага дзяржаўнага тэатра кінаакцёра імя М.Туманішвілі ў Мінск прыехаў на "Тэатральны куфар".
Арганізатары не так даўно вырашылі, што на форуме студэнцкіх тэатраў, які праходзіць у БДУ амаль 20 гадоў, ёсць месца не толькі моладзі, але і аксакалам. Таму цяпер прафесіяналы прыязджаюць, паказваюць і вучаць.
Урок на сцэне Палаца культуры прафсаюзаў атрымаўся на рэдкасць займальным і нечаканым.
Без невялікага бэкграўнда глядзець пастаноўку па п'есе франка-румынскага драматурга Эжэна Іанэскі "Лысая спявачка" не варта. Калі не ведаць, што на сцэне ва ўсёй красе паўстане тэатр абсурду, можна памылкова ўспрыняць тое, што адбываецца занадта літаральна, і тады ніякай рэакцыі акрамя як "Што за бязглуздзіца?" знайсці ў сабе не атрымаецца.
Так было і ў 1950 годзе з гледачамі, якія ўпершыню ўбачылі гэтую п'есу ў Парыжскім тэатры паўночнікаў. Пастаноўка з трэскам правалілася і заставалася ў спісе горшых, пакуль яе не падтрымалі знакамітыя пісьменнікі і крытыкі тых часоў. І з 1957 года яна стала адной з самых запатрабаваных у французскіх тэатрах.
У Грузіі спектакль рэжысёра Зураба Гецадзэ карыстаецца папулярнасцю ўжо больш за 12 гадоў. Можна было б пералічыць шматлікія ўзнагароды, якія ён атрымліваў на мясцовых і міжнародных фестывалях, але для гледача гэтыя рэгаліі не маюць ніякага значэння.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Першапачаткова п'еса ўспрымалася як пародыя, але аўтар - бацька абсурдызма - яшчэ семдзесят гадоў таму выразна даў зразумець, што яна значна глыбей, чым здаецца з першага погляду.
Спектакль "Лысая спявачка" стане сапраўдным квэстам для любога гледача. Ёсць падазрэнне, што вынік не залежыць ні ад падрыхтаванасці назіральніка, ні ад яго папярэдняга тэатральнага вопыту.
Тэатр абсурду - складаная для ўспрымання гісторыя: у першыя хвіліны не даюць спакою спробы вызначыць сюжэтную лінію і зразумець, пра што размаўляюць персанажы. Але стандартная схема тут не працуе: гэта той самы выпадак, калі савет "расслабіцца і атрымліваць задавальненне" вельмі дарэчны.
Акрамя таго, у гледачоў, веды грузінскай мовы якіх абмяжоўваюцца дыялогамі з "Прыгод Шурыка", ёсць яшчэ адна складаная задача - прыняць тое, што артыстаў зразумець немагчыма. Гэта незвычайны і складаны вопыт, які, тым не менш, дазваляе разгуляцца фантазіі. Па-першае, выбраць зручны варыянт субтытраў - на рускай або англійскай, а па-другое - агучваць іх у сваёй галаве якім заўгодна голасам, хоць гоблінскім перакладам.
На мой густ, грузінская мова мае тут важнае значэнне. Менавіта яна дазваляе закахацца ў тэмпераментных грузінскіх жанчын і ацаніць суровы характар імпазантных грузінскіх мужчын. Магчыма, у рускай агучцы гэтая гісторыя была б не такой яркай і каларытнай.
Калі не ведаць, што тое, што адбываецца на сцэне, адносіцца да абсурдысцкага кірунку ў драматургіі, можна вырашыць, што гэта звычайная бытавая камедыя, але на самой справе ўсё значна глыбей.
Існуе мноства варыянтаў інтэрпрэтацыі аўтарскай ідэі, але мне значна бліжэй тая, у якой гаворыцца аб сучасным свеце, дзе людзі шмат і гучна размаўляюць, не разумеючы і нават не спрабуючы зразумець адзін аднаго. Яны ўсё чуюць, але абсалютна нічога не слухаюць.
Мяркуючы па колькасці тых, хто уцёк падчас спектакля, так здарылася і з беларускімі гледачамі.