МІНСК, 24 сак - Sputnik. Галоўны навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі акадэміі навук, доктар гістарычных навук, прафесар Пётр Лысенка памёр у панядзелак 23 сакавіка ў ўзросце 88 гадоў.
Адукацыю вядомы гісторык атрымаў у Мінскім педагагічным інстытуце. Больш за 50 гадоў сваёй навуковай кар'еры Пётр Лысенка аддаў Інстытуту гісторыі НАН Беларусі.

Шырокую вядомасць навуковец атрымаў пасля таго, як здолеў у ходзе раскопак знайсці сярэднявечны летапісны Бярэсце. Цяпер там размяшчаецца ўнікальны музей, дзе атрымалася захаваць драўляную забудову вуліцы сярэднявечнага горада.

Пётр Лысенка таксама вывучаў гісторыю Тураўскага княства і праводзіў раскопкі на месцы гарадзішча, дзе ён выявіў разбураны землятрусам храм XIII стагоддзя.

© Sputnik / Марина Серебрякова

Пётр Лысенка паказвае макет Тураўскага крыжа

У інтэрв'ю Sputnik археолаг распавёў, што пад абломкамі сцен епархіяльнага храма былі знойдзеныя чатыры ўнікальныя абразы, якія выкананы ў тэхніцы ліцця з свінцу і апрацаваны майстрам.
Навуковец лічыў, што гэта былі часткі драўлянага епархіяльнага Тураўскага крыжа. На адным з абразоў мог быць намаляваны і святы Кірыла Тураўскі. Пры стварэнні помніка "тураўскаму Златавусту", які ўсталяваны зараз на гарадзішчы, скульптары адштурхваліся ад малюнка святога на знойдзеным абразе.

Пётр Лысенка хацеў узнавіць Тураўскі крыж так, як гэта было зроблена са згубленым крыжом Еўфрасінні Полацкай, і прыкладаў да гэтага максімальныя намаганні ў апошнія гады.

Сёння адзначаецца Міжнародны жаночы дзень. Якія яшчэ падзеі адбыліся 8 сакавіка і чым азнаменаваны гэты дзень у народным календары, чытайце ў спраўцы Sputnik.

Гістарычныя падзеі 8 сакавіка

• У 1911 годзе адбылося першае святкаванне Міжнароднага жаночага дня.

Хто нарадзіўся 8 сакавіка

• 1910 год: Пётр Васілевіч Конюх, беларускі оперны спявак.
• 1917 год: Сяргей Іванавіч Селіханаў, беларускі скульптар.
• 1931 год: Сямён Падокшын, беларускі філосаф і гісторык-медыявіст, даследчык культуры Адраджэння і Рэфармацыі.
• 1952 год: Аляксандр Аляксандравіч Козак, беларускі акцёр, тэатральны дзеяч.
• 1962 год: Славамір Адамовіч, беларускі паэт, грамадскі дзеяч.

Таксама сёння нарадзіўся савецкі і расійскі акцёр тэатра і кіно Андрэй Міронаў.

8 сакавіка ў народным календары

Сёння пачынаецца Масленіца - старадаўняе народнае свята, якое адзначаецца на працягу сямі дзён перад пачаткам Вялікага посту. Масленіца спакон вякоў азначае праводзіны зімы і сустрэчу вясны - прадвесніцу цяпла і абнаўлення прыроды і чалавека.

Кожны дзень Масленічнага тыдня мае сваё імя. Дарэчы, панядзелак - "Сустрэча". У гэты дзень гаспадыні распачыналі пячы бліны, першы з якіх трэба было аддаць жабраку для ўшанавання памяці памерлых. Гаспадыні абавязкова частавалі блінамі гасцей і запрашалі да хаты сваякоў.

Таксама сёння праваслаўныя вернікі шануюць памяць святапакутніка Палікарпа.

У гэты дзень назіралі за птушкамі: калі яны хаваюцца, будзе завіруха. Калі ж вераб'і ўжо в'юць гнёзды, будзе цяпло. Гнёзды гракоў з паўднёвага боку – лета будзе халодным.

Калі 8 сакавіка на рэках і азёрах яшчэ трымаецца лёд, рыбалка будзе дрэнная.