Сусветная эканамічная сістэма не зможа быць стабільнай і збалансаванай, калі будзе несправядлівай, заявіў прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін падчас выступу на пленарным пасяджэнні ў рамках Пецярбургскага міжнароднага эканамічнага форуму (ПМЭФ).
"Калі ў яе (сусветнай эканамічнай сістэмы - Sputnik) аснове ўсё больш відавочная несправядлівасць, яна ніколі не будзе ўстойлівай і збалансаванай", - заявіў Пуцін.
У сваім выступе ён гаварыў пра ЗША і неабходнасці пераасэнсаваць ролю долара, пра крызіс міжнародных гандлёвых адносін, гандлёвыя войны і санкцыі, пра тое, што кіруе праціўнікамі "Паўночнага патоку-2", і тое, да чаго могуць прывесці экалагічныя і кліматычныя праблемы.
Патрэбен новы рухавік для сусветнай эканомікі
Нягледзячы на фармальны рост глабальнай эканомікі цяперашняя мадэль міжнародных гандлёвых адносін знаходзіцца ў крызісе, заявіў Пуцін.
"Ён носіць, гэты рост і гэты крызіс, усёабдымны характар, праблемы тут назапашваюцца і множацца ўсе апошнія дзесяцігоддзі. Яны больш сур'ёзныя і маштабныя, чым здавалася раней", - сказаў расійскі прэзідэнт на пленарным пасяджэнні ў рамках ПМЭФ.
На яго думку, пасля заканчэння халоднай вайны і ўключэння ў працэсы глабалізацыі новых рынкаў архітэктура сусветнай эканомікі кардынальна змянілася. Еўраатлантычная мадэль стала прэтэндаваць на ўніверсальную ролю. А галоўным драйверам мадэлі глабалізацыі, якая склалася, стаў сусветны гандаль.
Але гэты перыяд апынуўся адносна недаўгавечным. У 2008-2009 гадах здарыўся сусветны крызіс, які паказаў, што механізм глабальнага росту пачынае даваць збоі.
Па словах Пуціна, тады лідарам не хапіла смеласці разабрацца ў чым справа, паколькі сама па сабе мадэль глабальнага развіцця была цалкам дзеяздольная. Узяў верх падыход, згодна з якім не трэба было нічога мяняць па сутнасці, лічылася, што дастаткова ліквідаваць сімптомы і з большага скаардынаваць правілы сусветнай гаспадаркі і фінансаў - і ўсё будзе нармальна.
Аднак прынятыя меры, па словах Пуціна, не вырашылі праблем па сутнасці, а толькі адсунулі іх у будучыню. Па дадзеных Сусветнага банка і МВФ, да крызісу 2008-2009 гадоў стаўленне адваротнага сусветнага гандлю таварамі і паслугамі да глабальнага ВУП пастаянна расло, але потым тэндэнцыя змянілася, такога росту ўжо няма.
"Па сутнасці глабальны гандаль перастаў быць безумоўным рухавіком сусветнай эканомікі. А новы рухавік, ролю якога павінны былі згуляць суперсучасныя тэхналогіі, пакуль яшчэ праходзіць адладку і не запрацаваў на поўную магутнасць", - дадаў Пуцін.
ЗША, эканамічны эгаізм і долар
ЗША распаўсюджваюць сваю юрысдыкцыю на ўвесь свет, гэта супярэчыць логіцы нармальных міждзяржаўных зносінаў, заявіў таксама падчас свайго выступу ў Санкт-Пецярбургу Уладзімір Пуцін.
"Сёння перад намі ўзнікаюць два сцэнара далейшага ходу падзей. Першы - гэта перараджэнне ўнівэрсалісцкай мадэлі глабалізацыі, ператварэнне яе ў пародыю, у карыкатуру на саму сябе. Калі агульныя міжнародныя правілы будуць адмяняцца законамі, адміністрацыйнымі і судовымі механізмамі адной краіны ці групы уплывовых дзяржаў, як паступаюць сёння, я са шкадаваннем гэта канстатую, Злучаныя Штаты, распаўсюджваючы сваю юрысдыкцыю на ўвесь свет", - сказаў ён.
Пуцін таксама прапанаваў пераасэнсаваць ролю долара, які ператварыўся ў інструмент ціску эмітэнта на ўвесь свет. Пры тым што давер да амерыканскай валюты, адзначыў расійскі прэзідэнт, у свеце падае.
Ямайская валютная сістэма, якая прыйшла ў 70-я гады мінулага стагоддзя на змену Брэтан-Вудскай сістэме, пацвердзіла прыярытэт долара, але не вырашыла галоўных праблем: у першую чаргу, збалансаванасці валютных адносін і гандлёвага абмену. А за гэты час з'явіліся новыя эканамічныя цэнтры і павысілася роля рэгіянальных валют, змяніўся баланс сіл і інтарэсаў.
"Відавочна, што гэтыя глыбокія перамены патрабуюць адаптацыі міжнародных фінансавых арганізацый, пераасэнсавання ролі долара, які, стаўшы сусветнай рэзервовай валютай, ператварыўся сёння ў інструмент ціску краіны-эмітэнта на ўвесь астатні свет", - заўважыў Пуцін.
Санкцыі
Пуцін адзначыў, што шэраг заходніх краін, якія перш выступалі за прынцыпы свабоды гандлю, сумленнай і адкрытай канкурэнцыі, зараз спрабуюць захаваць дамінаванне ў эканоміцы любой цаной і размаўляюць мовай гандлёвых войнаў і санкцый. На яго думку, прычына такіх паводзінаў абумоўлена нежаданнем бачыць побач моцных канкурэнтаў.
"Калі падраслі канкурэнты, разгуляліся і амбіцыі, і імкненне захаваць сваё дамінаванне, прычым любой цаной. Дзяржавы, якія перш прапаведавалі прынцыпы свабоды гандлю, сумленнай і адкрытай канкурэнцыі, загаварылі мовай гандлёвых войнаў і санкцый, адкрытага эканамічнага рэйдэрства з выкручваннем рук, запалохваннем, ухіленнем канкурэнтаў так званымі нярыначнымі спосабамі ", - сказаў Пуцін.
Расійскі прэзідэнт выказаў меркаванне, што трэба засцерагчы тавары першай неабходнасці, уключаючы медыкаменты, ад гандлёвых войнаў і санкцый.
"Трэба зыходзіць з існуючых сітуацый і рэальных праблем, рэальна глядзець на тое, што адбываецца ў свеце. У якасці першага кроку прапануем, кажучы тэрмінамі дыпламатыі, правесці свайго роду дэмілітарызацыю ключавых сфер глабальнай эканомікі. А менавіта - засцерагчы ад гандлёвых і санацыйных войнаў пастаўкі тавараў першай неабходнасці: лекі, медыцынскае абсталяванне. А таксама сістэм для ЖКГ, энергетыкі, якія дазваляюць зніжаць нагрузку на навакольнае асяроддзе і клімат", - сказаў Пуцін на пленарным пасяджэнні ПМЭФ.
Расійскі прэзідэнт падкрэсліў, што гаворка ідзе пра тыя напрамкі, якія важныя для здароўя мільёнаў людзей.
Паўночны паток
Падчас свайго выступу Уладзімір Пуцін таксама адзначыў, што праект газаправода "Паўночны паток-2" цалкам адпавядае нацыянальным інтарэсам усіх яго ўдзельнікаў.
"Праект закліканы павысіць энергабяспеку Еўропы, стварыць новыя працоўныя месцы. Ён цалкам адпавядае нацыянальным інтарэсам усіх удзельнікаў - і еўрапейцаў, і Расіі", - сказаў ён.
На думку Пуціна, супраць праекта выступаюць тыя, хто прывык да ўсёдазволенасці і таго, што па рахунках плацяць іншыя.
Праект "Паўночны паток-2" прадугледжвае будаўніцтва двух нітак газаправода агульнай магутнасцю 55 мільярдаў кубаметраў газу ў год ад узбярэжжа Расіі праз Балтыйскае мора да Германіі. Яго плануецца дабудаваць у 2019 годзе. Газаправод пройдзе праз тэрытарыяльныя воды ці выключныя эканамічныя зоны РФ, Фінляндыі, Швецыі, Даніі і Германіі. З пералічаных краін праекту засталося атрымаць дазвол на будаўніцтва толькі ад Даніі.
Падчас свайго выступу расійскі прэзыдэнт гаварыў таксама пра тое, што аб'ектыўнымі фактарамі сусветнага развіцця сталі клімат і экалогія. Экалагічныя і кліматычныя праблемы багатыя, на думку расійскага прэзідэнта маштабнымі ўзрушэннямі.
