Экспарт беларускай малочнай прадукцыі да 2030 года, верагодна, наблізіцца да $4 млрд. Такі прагноз развіцця малочнай галіны рэспублікі прадаставіў начальнік галоўнага ўпраўлення знешнеэканамічнай дзейнасці Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання рэспублікі Аляксей Багданаў.
Нагадаем, у 2019 годзе малочны экспарт складаў $2,3 млрд. Гэта значыць, за дзесяць гадоў аб'ёмы паставак павінны павялічыцца амаль у два разы. Аднак, як дасягнуць дадзеных паказчыкаў, у той час як асноўным спажыўцом беларускай малочнай прадукцыі з'яўляецца Расія, якая развівае уласную вытворчасць малака? Не сутыкнецца ці Беларусь з адсутнасцю запатрабаванасці сваёй прадукцыі на расійскім рынку і ці атрымаецца ёй дыверсіфікаваць таварныя патокі? Адказы на гэтыя пытанні шукае Sputnik Беларусь.
Рост экспарту малочнай прадукцыі Беларусі - гэта адзін з асноўных прыярытэтаў дзяржаўнай праграмы "Аграрны бізнэс", разлічанай на 2021-2025 гады. Праграмай прадугледжана нарошчванне экспартнага патэнцыялу па ўсіх харчовых катэгорыях. Згодна з дакументам, на развіццё аграбізнесу ў бліжэйшыя гады будзе накіравана больш за 284 мільярды беларускіх рублёў (каля $110 млрд).
У апошнія гады Беларусь дасягае пэўных поспехаў у напрамку павелічэння экспартных патокаў. Па дадзеных Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання рэспублікі, у мінулым годзе беларускія экспарцёры адкрылі для сябе 20 новых рынкаў, сярод якіх Кувейт, Марока, Ірландыя, Партугалія, Мальта і іншыя (усяго беларускія прадукты харчавання сёння пастаўляюцца ў 116 краін).
Аднак вядучая доля ў імпарце беларускай малочнай прадукцыі стабільна застаецца ў Расіі - 74,4%. Дарэчы, гэты паказчык дэманструе спад - у 2019 годзе ён перавышаў 78%.
У Беларусі зніжэнне экспарту ў Расію тлумачаць уплывам пандэміі і росквітам расійскай малочнай вытворчасці. "Час дыктуе свае правілы. Расія развівае ўласную малочную жывёлагадоўлю і штогод павялічвае аб'ёмы вытворчасці малака і малочных прадуктаў", - раней заяўляў Аляксей Багданаў.
На яго думку, у бліжэйшы час Беларусь адчуе вострую канкурэнцыю на расійскім рынку, таму краіне важна ўжо цяпер пераарыентаваць пастаўкі малочнай прадукцыі на іншыя дзяржавы.
Для зніжэння залежнасці ад расійскага рынку збыту Беларусь на будучыню намеціла экспартную стратэгію "30 - 30 - 30".
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка рэгулярна нагадвае, што рэспубліцы неабходна выйсці на гэтую экспартную формулу, каб не залежаць ад аднаго канкрэтнага рынку.
"Згодна з гэтай стратэгіі, толькі 30% прадукцыі ў доўгатэрміновай перспектыве будзе пастаўляцца ў краіны Еўразійскага эканамічнага саюза, 30% - у краіны Еўрапейскага саюза, а яшчэ 30% - у іншыя краіны. Справа ў тым, што Расія ўкладвае вялікія сродкі ў развіццё свайго аграрнага бізнесу, расійская малочная вытворчасць дэманструе павелічэнне ў 3% у год (800 тыс. тон - Sputnik), мы бачым прырост яе канкурэнтаздольнасці. Таму доля беларускіх кампаній будзе паступова зніжацца", - растлумачыў генеральны дырэктар расійскага Нацыянальнага саюза вытворцаў малака ("Саюзмалако") Арцём Бялоў.
Па стане на сённяшні дзень, нягледзячы на тое, што беларускія прадукты харчавання пастаўляюцца ў 116 краін, Расія імпартуе амаль усю харчовую прадукцыю рэспублікі. Доля краін СНД (без Расіі) у структуры экспарту харчавання Беларусі складае каля 12%, а доля астатняга разам узятага свету ледзь даходзіць да 14%.
Пазітыўным для Беларусі фактарам, па словах Бялова, з'яўляецца рост паставак у Кітай. Па дадзеных беларускага Мінсельгасхарча, пастаўкі прадуктаў харчавання (у тым ліку малочных) у Кітай за 2020 год выраслі амаль у два разы ў рамках пагаднення аб супрацоўніцтве ў сферы сельскай гаспадаркі. Перспектыва росту экспарту ў кірунку Кітая, безумоўна, ёсць, але сёння экспартныя адпраўкі беларускай харчовай прадукцыі ў Паднябесную і ў Расію непараўнальныя.
Беларусі неабходна не толькі шукаць новыя рынкі збыту, але і мяняць стратэгію супрацоўніцтва з Расіяй. Такога меркавання прытрымліваецца доктар эканамічных навук, прарэктар Фінансавага універсітэта пры ўрадзе РФ Аляксей Зубец.
"Калі ў 1990-я гады Беларусь актыўна ўваходзіла на расійскі малочны рынак, яна канкурыравала з заходняй прадукцыяй. Сёння сітуацыя змянілася. У Расіі развіваецца імпартазамяшчэнне. За гэтыя гады Расія нарасціла высокатэхналагічную малочную галіну, і сёння не заходнія, а расійскія прадукты канкурыруюць з беларускімі", - тлумачыць ён.
На думку эксперта, калі б краіны ў свой час не стварылі Саюзную дзяржаву, было б лагічна чакаць абмежаванняў на пастаўкі беларускай прадукцыі ў Расію. Аднак у рамках Саюза Расія працягне прадастаўляць свой рынак для Беларусі, каб не дапусціць удару для эканомікі рэспублікі.
"У Беларусі ёсць перавагі для далейшага развіцця малочнай галіны - гэта больш мяккі клімат, спрыяльныя ўмовы для сельскай гаспадаркі. Шмат што залежыць ад інтэграцыі, а яна пакуль буксуе. У будучыні можна разглядаць і пытанні стварэння сумесных малочных прадпрыемстваў, але калі яны будуць эканамічна абгрунтаванымі - гэта значыць, калі абодва бакі атрымаюць эфект", - сказаў на заканчэнне Аляксей Зубец.
Чытайце таксама:
МІНСК, 25 лют – Sputnik. Расійскі Газпромбанк адкрые сваёй беларускай "дачцы" - Белгазпрамбанку - крэдытную лінію на 60 мільёнаў еўра, паведамілі ў чацвер у прэс-службе ААТ "Белгазпрамбанк".
Крэдытная лінія стала першай, якую БГПБ атрымаў ад мацярынскай структуры ўслед за аднаўленнем аперацыйнага кантролю акцыянераў над дзейнасцю беларускага банка пасля чэрвеня 2020 года.
"ААТ "Белгазпрамбанк" і Банк ГПБ (АТ) падпісалі пагадненне аб адкрыцці на карысць ААТ "Белгазпрамбанк" доўгатэрміновай крэдытнай лініі на 60 млн еўра", - гаворыцца ў распаўсюджаным прэс-службай банка паведамленні.
У ім адзначаецца, што новая крэдытная лінія, атрыманая ад аднаго з асноўных акцыянераў банка, "пашырае магчымасці ААТ" Белгазпрамбанк "па фінансаванні малога і сярэдняга бізнесу і дазволіць аказваць яму крэдытную падтрымку на прывабных умовах".
Нацбанк Беларусі ўвёў часовую адміністрацыю ў Белгазпрамбанку з 15 чэрвеня 2020 года пасля таго, як фінансавая міліцыя прыйшла ў банк з вобыскамі і была ўзбуджана крымінальная справа за атрыманне хабараў, ухіленне ад выплаты падаткаў і "адмыванне" грошай, атрыманых злачынным шляхам. Праз некалькі дзён быў затрыманы экс-кіраўнік банка Віктар Бабарыка і яшчэ некалькі яго намеснікаў. У студзені 2021 года старшынёй праўлення банка была прызначана Надзея Ермакова.
Раней тое, што адбываецца ў Белгазпрамбанку пракаментавалі асноўныя акцыянеры - Газпром і Газпромбанк. У сумесным рэлізе кампаніі заявілі аб супрацьзаконным назначэннi часовай адміністрацыі і аб парушэнні ўладамі Беларусі як беларускага заканадаўства, так і дамоваў ЕАЭС.
17 лютага Вярхоўны суд Беларусі пачаў разгляд крымінальнай справы, па якой асноўным абвінавачаным праходзіць Віктар Бабарыка. Усе сем абвінавачаных, за выключэннем яго прызналі віну і далі прызнальныя паказанні. Пракуроры некалькі дзён апавяшчалі абвінавачванне, але ў судзе абвясцілі перапынак, як мінімум да 8 сакавіка. Падчас абвяшчэння абвінавачвання пракуроры назвалі сумы хабараў, незаконных узнагароджанняў, якія праходзяць па справе, - 8 470 917,39 бел рубля, 5 269 523,71 еўра і 7 391 266,2 долара. Як вынікае з абвінавачвання, сумы, якія ставяцца ў віну абвінавачаным, розныя.
Чытайце таксама:
МІНСК, 24 лют – Sputnik. Беларусь акажа Расіі і Украіне сэрвісную дапамогу ў здабычы цяжказдабывальнай нафты, распавёў начальнік упраўлення свідравіны тэхналогій і сэрвісу ВА "Беларуснафта" Дзяніс Загружны, перадае карэспандэнт Sputnik.
Тэхналогія шматстадыйнага гідраразрыву пласта plug and perf з'явілася ў нашай краіне ў 2019 годзе. Беларускіх нафтавікоў ва ўкараненні новага метаду здабычы нафты кансультавалі спецыялісты з ЗША.
У свідравіну запампоўваюцца вадкасці разрыву з ціскам вышэй разрыву горных парод. Пасля ўтварэння трэшчыны па трубах запампоўваецца матэрыял, які раскліноўвае - альбо пясок, альбо сінтэтычны матэрыял, так званы прапант.
"І далей па гэтай расколіне нафта паступае ў саму свідравіну, пасля чаго мы здабываем яе на паверхню", - тлумачыць нюансы тэхналогіі Дзяніс Загружны.
Зараз plug and perf выкарыстоўваюць на свідравіне №9100 Мармовічскага радовішча ў Светлагорскім раёне. Унікальнасць яе ў тым, што яна гарызантальная (а не вертыкальная, як традыцыйныя паклады), а працягласць ўчастка складае каля аднаго кіламетра. Каб асвоіць свідравіну, сюды плануюць запампаваць 3500 кубаметраў вадкасцяў разрыву і каля 700 тон прапанта.
"Гэта вельмі важная для нас тэхналогія, паколькі асноўныя запасы нафты ў Беларусі цяжказдабывальныя. Ад гэтай свідравіны чакаем атрымліваць да 50 тон бязводнай нафты ў суткі", - канстатуе суразмоўца.
Паводле яго слоў, у бліжэйшы час беларускія нафтавікі плануюць пачаць аказваць сэрвісныя паслугі па новай тэхналогіі Расіі і Украіне.
"У Расіі новы метад па здабычы нафты толькі-толькі пачынае выкарыстоўвацца, а на Украіне яго няма. Таму наша бліжэйшая мэта - максімальна асвоіць тэхналогію plug and perf і пачаць аказваць сэрвісныя паслугі за мяжой. Думаю, вельмі будзе цікава і "Газпрому", і "Раснафце" будзе з намі пасупрацоўнічаць", - кажа Загружны.
Ён адзначае, што гэта будзе супрацоўніцтва адносна працы пад ключ - пачынаючы ад будаўніцтва аб'екта, праводкі, цэментавання і засваення.
"У Расіі і на Украіне вельмі шмат цяжказдабывальных запасаў, і мы можам працаваць там доўга", - рэзюміруе спецыяліст.
У Беларусі ў 2020 годзе па новай тэхналогіі былі пабудаваны 8 свідравін, у бягучым годзе нафтавікі плануюць асвоіць 10 аб'ектаў.
Чытайце таксама:
МІНСК, 25 лют – Sputnik. Расійская вакцына "Спутник V" зарэгістравана ў Гватэмале, гэта ўжо трэцяя краіна Цэнтральнай Амерыкі, якая адобрыла прэпарат, перадае Расійскі фонд прамых інвестыцый (РФПІ).
"РФПІ аб'яўляе аб рэгістрацыі расійскай вакцыны супраць каронавіруса "Спутник V" міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Гватэмала", - распавялі ў фондзе.
Там адзначылі, што рэгістрацыя прэпарата была ажыццёўлена ў паскораным парадку.
"Бяспечная і эфектыўная расійская вакцына прызнана па ўсім свеце і з'яўляецца адным з ключавых інструментаў для барацьбы з пандэміяй", - паведаміў кіраўнік РФПІ Кірыл Дзмітрыеў.
На дадзены момант расійская вакцына "Спутник V" зарэгістравана ў Расіі, Беларусі, Аргентыне, Балівіі, Сербіі, Алжыры, Палестыне, Венесуэле, Парагваі, Туркменістане, Венгрыі, ААЭ, Іране, Рэспубліцы Гвінея, Тунісе, Арменіі, Мексіцы, Нікарагуа, Рэспубліцы Сербскай (энтытэт Босніі і Герцагавіны), Ліване, М'янме, Пакістане, Манголіі, Бахрэйне, Чарнагорыі, Сэнт-Вінсэнце і Грэнадынах, Казахстане, Узбекістане, Габоне, Сан-Марына, Гане, Сірыі, Кыргызстане, Гаяне, Егіпце і Гандурасе.
Чытайце таксама:
Дзве расійскія вакцыны прызнаны эфектыўнымі супраць брытанскага "мутанта"