МІНСК, 20 мая — Sputnik. Язэп Пушча (сапраўднае імя — Іосіф Паўлавіч Плашчынскі), выбітны беларускі літатурны дзеяч даваеннага часу. З'яляўся адным з арганізатараў літаратаурных аб'яднанняў "Маладняк" і "Узвышша".
Нарадзіўся паэт у вёсцы Каралішчавічы Мінскага павета 20 мая 1925 года і лічыцца адным з самых цікавых і арыгінальных беларускіх паэтаў 20-х гадоў XX стагоддзя.
У 1918 годзе паступіў у Мінскае рэальнае вучылішча, у 1921 стаў слухачом курсаў беларусазнаўства пры Наркамсавеце БССР, адначасова працаваў выкладчыкам мовы і літаратуры. У 1923 годзе разам з іншымі дзеячамі культуры заснаваў першае беларускае літаратурнае аб'яднанне "Маладняк".
Плашчынскі меў прагу да ведаў: акрамя вучылішча, скончыў педагагічны факультэт БДУ, пасля другога курса перавёўся ў Ленінградскі універсітэт.
Першае апавяданне выдаў у 1922 годзе пад псеўданімам Лясун, і да 1930 года выдаў некалькі паэтычных кніг.
Паэзія Пушчы апявала новае савецкае жыццё, раскрывала радасны стан разняволенага працаўніка — часта праз ранішні, вясновы пейзаж. Ёй уласцівыя глыбокі лірызм, танальнасць светлай споведзі-разважанні, выкарыстанне сродкаў народнай песні.
Найбольшую вядомасць набылі яго "Лісты да сабакі".
У 1930- м годзе паэт быў арыштаваны за ўдзел у "контррэвалюцыйнай арганізацыі" і "антысавецкай агітацыі" і асуджаны на 5 гадоў пазбаўлення волі. Пасля вызвалення да пачатку вайны працаваў у Мурманскім раёне Уладзімірскай вобласці і займаўся настаўніцкай дзейнасцю.
Да высылкі за паспеў выдаць зборнікі вершаў "Раніца рыкае", "Vita", "Дні вясны", "Песні на руінах", а таксама паэмы "Песня вайны" і "Цень Консула", прасякнутыя ўражаннямі аб Першай сусветнай вайне. Была падрыхтавана да выдання кніга "Мой маніфест", якую паэт схаваў у вуллі, але пасля арышту кнігу знайшла і спаліла сястра Пушчы. Быў падрыхтаваны да друку, але не выйшаў зборнік лірыкі "Грэшная кніга". У канцы 1920-х ускладніліся пошукі паэта, у некаторых яго творах прагучалі песімістычныя ноты.
Для твораў пасляваеннага часу характэрна ўзбагачэнне ўтрымання, пашырэнне паэтычнага далягляду.
Пасля прыезду ў Мінску ў друку з'яўляюцца вершаваная казка "На Бабрыцы", кніга "Вершы і паэмы" і зборнік "Пачатак легенды".
Пушча займаўся і перакладчыцкай дзейнасцю. На беларускую мову пераклаў аповесць Аляксея Талстога "Дзяцінства Мікіты".
Асобныя творы Пушчы пакладзены на музыку.
Язэп Пушча адзін з тых паэтоў, чый лёс і творчасць сталі ахвярамі свайго часу.
Многія творы, напісаныя да 1930 года, не захаваліся ў першапачатковым выглядзе, а у зборніках 60-х гадоу былі надрукаваны перапрацаваныя варыянты. Зразумела, што ў савецкі час усе падзеі, літаратурньїя і грамадскія, тлумачыліся паводле палітьічных меркаванняу. Фактычна тое, што не умацоўвала і не прыхарошвала сістэму, не мела права на існаванне.
