Зараз ідзе саракадзённы Вялікі Пост, які ў нашых продкаў заўсёды быў у асаблівай пашане: важна было наведваць царкву, маліцца і ўстрымлівацца ад скаромнай ежы. Гэтай парой гаспадыні імкнуліся прыбраць са стала ўсю скаромную ежу: яйкі, мяса, малако, тварог.
Некаторыя даследчыкі матэрыяльнай культуры адзначалі, что посны стол беларускага селяніна напрыканцы ХІХ стагоддзя быў бедным, варта адзначыць, што посныя стравы беларускай кухні былі смачнымі і разнастайнымі.
У пост нашы продкі ўжывалі жыта, ячмень, авёс, грэчку, бабы (пасолю, чачавіцу, гарох), гародніну (буракі, рэпу, рэдзьку, бручку, капусту, бульбу, цыбулю, часнок), дзікія расліны (крапіву, снітку, шчаўе, лебяду), насенне лёну і канопляў, гарбузікі, арэхі, сухафрукты, мачоныя яблыкі, брусніцы, журавіны. Шмат у якіх посных стравах прысутнічаюць сухія і салёныя грыбы. Яны выконвалі ролю, як закрасы, так і самастойнай стравы. На асобным месцы ў посным меню знаходзіліся стравы з разнастайнай рыбы. Яе адварвалі, запякалі, сушылі, вэндзілі, салілі, марынавалі, з яе рабілі халадзец, варылі юшку.
Першы тыдзень посту - першая седміца, час найбольш строгага ўстрымання. Уставы кляштараў прадпісваюць у гэтую сядміцу не ўжываць нават алею. Гэта так званае "сухаядзенне".
Тым не менш, нават царква, арыентуючыся на сучаснага свецкага чалавека, які займаецца не толькі фізічнай, але і інтэлектуальнай працай, прапануе яму падчас посту ўжываць стравы, якія ўтрымваюць у сабе алей. Гэта ж тычыцца і хворых людзей, для якіх "ревность не по разуму" можа прывесці да цяжкіх наступстваў.
У беларускай кухні шмат рэцэптаў посных страў, якія варта запомніць сучаснай гаспадыні.
Бурачкі посныя
Інгрыдыенты:
Як гатаваць:
Спячы або зварыць патрэбную колькасць буракоў, пачысціць і пацерці іх на тарку. Пасмажыць на алеі дробна пасечаную і адціснутую цыбулю, дадаць у буракі разам з разынкамі. Дадаць солі і воцату на смак. Тушыць, памешваючы, каб страва не прыгарэла.
Падаючы на стол, бурачкі можна абкласці кавалкамі смажанай рыбы або адваранымі грыбамі, абсыпанымі мукой і падсмажанымі ў алеі.
Запяканка з буракоў
Інгрыдыенты:
Як гатаваць:
Спячы або зварыць буракі, пачысціць і нацерці. Пакрышыць цыбулю, пасмажыць яе на алеі, дадаць туды буракі, укінуць пацерты з соллю кмен, уліць крыху вады і тушыць 10 хвілін на невялікім агні пад накрыўкай. Разбавіць муку вадой, уліць у буракі і добра перамяшаць. Гатаваць да загусцення. Ядуць з хлебам. Не ў пост да запяканкі падаюць кефір.
Сок з буракоў
Калі-небудзь з сырых буракоў, якія выраслі на ўласным агародзе можна гатаваць сок. Для гэтага буракі дзяруць на дробную тарку і адціскаюць праз марлю, дадаюць гатаваную ваду і крыху яблычнага або лімоннага соку.
Пасля гэтага застаецца жмых і з якога можна спячы смачныя бурачныя катлеты.
Посныя бурачныя катлеты
Інгрыдыенты:
Як гатаваць:
На разагрэтую патэльню ўліць алей і высыпаць дробна пасечаную цыбулю, крыху пасмажыць і выкласці бурачны жмых, усыпаць соль, спецыі на выбар, уліць шклянку вады і тушыць да гатовасці буракоў. Дадаць пакрысе манку, увесь час мяшаючы, і сачыць за тым, каб не ўтварыліся камячкі.
Загусцелую масу крыху астудзіць, сфармаваць катлеты, абкачаць у сухарах і абсмажыць у алеі на гарачай патэльні напрацягу 1-1,5 хвілін да ўтварэння залатой скарынкі. Не ў пост ядуць са смятанай.
Чытайце таксама:
Дзясяткі пасажыраў выстройваюцца ў чэргі, каб атрымаць доступ да самалёта StarFlyer з унікальнай здольнасцю прайграваць зорнае неба.
У аэрапорце японскага горада Кітакюсю працуе першы ў свеце лятаючы планетарый. На борце самалёта ўстаноўлена шэсць праектараў, здольных праецыраваць па мільёне зорак кожны.
Абсталяванне размешчана ўздоўж праходу, каб стварыць праекцыю зорнага неба на паверхнях салона, якое, як сцвярджаюць прадстаўнікоў авіякампаніі, па якасці малюнка параўнальна з вялікімі мадэлямі, што выкарыстоўваюцца ў стацыянарных планетарыях.
Падчас першага палёту пасажыры фатаграфавалі праекцыю зорнага неба на столі салона, а таксама слухалі тлумачэнні і каментары распрацоўніка і стваральніка незвычайнага планетарыя Такаюкі Ахіры.
Пасажыр Міа Ікеда па завяршэнні 30-хвіліннага прадстаўлення сказала, што была вельмі ўражаная і нібы "пабывала ў космасе".
Паведамляецца, што на вышыні некалькіх кіламетраў над зямлёй асвятленне ў салоне падчас працы планетарыя цямнейшае, чым падчас звычайных палётаў, таму пасажыры могуць атрымліваць асалоду ад відаў зорнага неба ў камфортнай абстаноўцы.
У 1998 годзе MEGASTAR стала першай у свеце кампаніяй, якая выпусціла на рынак прылада для дэманстрацыі праекцыі Млечнага Шляху як групы зорак агульнай колькасцю больш за мільён.
Глядзіце таксама:
Навукоўцы выявілі малекулу фасфіна ў атмасферы Венеры, што павышае верагоднасць таго, што асноўныя формы жыцця могуць хавацца прама над паверхняй планеты.
На роліку, апублікаваным на сайце Еўрапейскай паўднёвай абсерваторыі, відаць планета, што верціцца па арбіце, а таксама падпісаныя тлумачэнні да вынікаў.
Навукоўцы апублікавалі даследаванне ў часопісе Nature Astronomy. Аўтары не сцвярджаюць, што фасфін - надзейны доказ наяўнасці жыцця. На іх думку, гэта кажа пра невядомыя геалагічныя або хімічныя працэсы на планеце.
Адкрыццё было зроблена з дапамогай магутных тэлескопаў, яго вынікі выкладзеныя ў адкрыты доступ, што дазваляе іншым навукоўцам ацэньваць і аспрэчваць атрыманыя дадзеныя.
Венера - другая планета ад Сонца - падобная на Зямлю сваімі памерамі, масай, арбітальнай хуткасцю. Аднак умовы на Венеры непрыдатныя для жыцця чалавека. Сярэдняя тэмпература на яе паверхні складае прыкладна +462°С, планету акружае шчыльная газавая абалонка, якая складаецца ў асноўным з вуглякіслага газу і азоту. У атмасферы знаходзіцца шмат злучэнняў серы і практычна адсутнічаюць вадзяная пара і кісларод.
Глядзіце таксама:
Якія падзеі адбыліся 17 красавіка і чым азнаменаваны гэты дзень у народным календары, чытайце ў спраўцы Sputnik.
Таксама сёння нарадзіліся англійскі акцёр Шон Бін і англійская спявачка і мадэль Вікторыя Бекхэм.
Сёння праваслаўныя вернікі шануюць памяць вялебных Зосімы і Іосіфа Песнапісца.
У народзе святога Іосіфа называлі Осіп Песнапевец, па-свойму трактуючы яго прозвішча. У гэты дзень пачынаюць спяваць першыя пеўчыя птушкі і стракатаць конікі.
Калі на алешыне да гэтага часу ўжо шмат каташкоў, будзе добры ўраджай аўса.