Язэп Пушча: "З каханнем у сэрцы затоена-вечным"
(абноўлена 14:03 10.09.2019)
Сёння спаўняецца 55 гадоў з таго дня, калі не стала паэта, які захапляўся творамі Сяргея Ясеніна і марыў знайсці новую сцежку ў беларускай літаратуры.Сапраўднае імя Язэпа Пушчы – Іосіф Плашчынскі. Ён нарадзіўся 7 мая 1902 года ў вёсцы Каралішчавічы пад Мінскам у сялянскай сям'і, акрамя яго ў бацькоў было яшчэ пяцёра дзяцей.
Іосіф Плашчынскі скончыў Мінскае рэальнае вучылішча, падчас рэвалюцыі таксама вучыўся ў Мінску. На працягу года, у 1921-22, наведваў курсы беларусазнаўства, арганізаваныя Наркамасветы БССР, дзе выкладалі ў той час Янка Купала і Якуб Колас. Наступныя пяць гадоў працаваў настаўнікам.
Літаратурны дэбют і творчасць
Дэбют Іосіфа Плашчынскага ў літаратуры адбыўся ў 1922 годзе, калі ён пад псеўданімам Лясун надрукаваў сваё апавяданне, а ўжо ў наступным годзе стаў адным з заснавальнікаў літаратурнага аб’яднання "Маладняк", а крыху пазней – "Узвышша".
Да 1930 гадоў у Плашчынскага з'яўляюцца некалькі паэтычных зборнікаў: "Раніца рыкае", "Vita", "Дні вясны", "Песні на руінах". Таксама ён стварыў паэмы "Песня вайны", "Цень Консула" і "Крывавы плакат". Вядома, што паэт захапляўся творчасцю рускага лірыка Сяргея Ясеніна. У сваіх ранніх творах Язэп Пушча, які ўжо пачаў публікавацца пад гэтым псеўданімам, шмат эксперыментаваў з формай, шукаў уласныя мастацка-выяўленчыя сродкі. Па сваіх словах, Пушча шукаў "новую і светлую сцежку ў паэзіі".
У 1925-1927 гадах Язэп Пушча вучыўся на педагагічным факультэце БДУ і на працягу года, у 1926-м, працаваў у Інбелкульце.
Увосень 1927 года Язэп Пушча з'ехаў вучыцца ў Ленінградскі ўніверсітэт, але не скончыў яго – на чацвёртым курсе вярнуўся ў Мінск і на працягу 29-30 гадоў працаваў стыльрэдактарам у Белдзяржвыдавецтве.
Арышт, вайна і вяртанне на радзіму
У ліпені 1930-га Язэп Пушча быў арыштаваны за ўдзел у "Саюзе вызвалення Беларусі" і на 5 гадоў сасланы — у Чэбаксары, потым у Шадрынск. Пасля вызвалення і да самай Вялікай Айчыннай вайны працаваў у Мурамскім раёне настаўнікам і пасля фронту вярнуўся туды ж, быў, нарэшце, рэабілітаваны савецкай уладай.
У Беларусь Язэп Пушча вярнуўся ў 1958 годзе і тады ж стаў членам Саюза пісьменнікаў Беларусі. У наступныя гады ў друку з'яўляюцца яго зборнікі "Вершы і паэмы", "Пачатак легенды" і вершаваная казка "На Бабрыцы". Таксама пасля вяртання на радзіму Язэп Пушча пераклаў аповесць Аляксея Талстога "Дзяцінства Мікіты".
Пайшоў з жыцця беларускі паэт у 1964-м годзе ў Мінску, пахаваны ў родных Каралішчавічах.
Асобныя творы Пушчы пакладзены на музыку.
Чытайце таксама:
- Вершы пра сяброў: вернасць, адданасць і братэрства
- Вершы Канстанцыі Буйло: твае вочы яснеюць, як неба ў дзень
- "Узвышша": узброеныя ведамi, воляю, шчырым жаданнем i энтузiязмам
- Змітрок Бядуля: "На горне душы першы верш я каваў…"
- Перакладаю шэпт дажджу: вершы Алеся Разанава
Пуцін узнагародзіў ордэнам Дружбы народнага артыста Беларусі Гасцюхіна
(абноўлена 12:12 08.06.2021)
Папулярнаму акцёру і рэжысёру ў гэтым годзе споўнілася 75 гадоў, ён працягвае здымацца ў кіно і тэлепраектах.МІНСК, 8 чэр - Sputnik. Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін падпісаў указ аб узнагароджанні ордэнам дружбы акцёра Уладзіміра Гасцюхіна, адпаведны дакумент апублікаваны на інтэрнэт-партале прававой інфармацыі.
"За вялікі ўклад ва ўмацаванне дружбы, супрацоўніцтва і ўзаемаразумення паміж народамі Расіі і Беларусі ўзнагародзіць ордэнам дружбы Гасцюхіна Уладзіміра Васільевіча, грамадзяніна Рэспублікі Беларусь", - гаворыцца ў тэксце.
Заслужаны артыст РСФСР і народны артыст Беларусі Уладзімір Гасцюхін у сакавіку адсвяткаваў юбілей - 75 гадоў.
Гасцюхін нарадзіўся ў Свярдлоўску, у 1970 годзе скончыў Дзяржаўны інстытут тэатральнага мастацтва імя Луначарскага. З 1981 года - акцёр Мінскага Тэатра-студыі кінаакцёра.
За паўвекавую творчую дзейнасць на рахунку акцёра больш за сотню роляў як у кіно, так і тэатры. Акрамя таго, ён выступае і як кінарэжысёр: у гэтай якасці Гасцюхін паставіў фільм "Ботанический сад".
Вядомасць Гасцюхіну прынеслі фільмы "Охота на лис", "Большая игра", "Сын за отца", папулярныя былі яго ролі ў такіх серыялах, як "Дальнобойщики", "1943", "Без права на выбор" і іншых.
За прафесійныя заслугі Гасцюхін быў узнагароджаны шэрагам прэмій і дзяржаўных узнагарод, у тым ліку - міжнародных. Ён член Міжнароднай славянскай акадэміі, віцэ-прэзідэнт Міжнароднага кінафоруму "Залаты Віцязь", заслужаны артыст РСФСР, народны артыст Рэспублікі Беларусь.
Гасцюхін таксама быў узнагароджаны медалём Францыска Скарыны, затым - ордэнам Францыска Скарыны, прэміяй Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва.
Акцёр да цяперашняга часу здымаецца ў кіно і тэлепраектах.
Чытайце таксама:
- Лукашэнка павіншаваў Уладзіміра Гасцюхіна з юбілеем
- Беларусы і расіяне здымаюць серыял пра Уладзіміра Мулявіна і "Песняроў"
- Гасцюхін: у Мінску стартавалі здымкі адразу двух эпічных серыялаў
Тэги:
Споведзь неабыякавага і гарачага сэрца
(абноўлена 15:07 03.06.2021)
Ёй захапляўся знакаміты італьянскі рэжысёр Франка Дзефірэлі. Яе вельмі часта параўноўвалі з галівудскай зоркай Одры Хэпберн. 4 чэрвеня юбілей адзначае народная артыстка Беларусі, легендарная балерына Людміла Бржазоўская.Людміла Генрыхаўна аддала Вялікаму тэатру больш за пяцьдзесят гадоў: спачатку бліскала на яго падмостках, а сёння яна - педагог-рэпетытар, можна сказаць, правая рука балетмайстра. У дзень 75-годдзя Людмілы Бржазоўскай мы ўспомнілі словы некалькіх вялікіх людзей аб выбітнай балярыне.
Твор мастацтва
"Танец Людмілы Бржазоўскай - ланцуг імгненняў, з якіх складаецца споведзь неабыякавага і гарачага сэрца. Яна сама - твор мастацтва", - казаў пра балярыну знакаміты скульптар Заір Азгур. І гэта не перабольшанне.
Тата Людмілы быў мастаком. Яна часта забягала да яго, ды і ў іншыя майстэрні па суседству. Побач жыло шмат мастакоў, у тым ліку і Барыс Забораў. Будучы яшчэ зусім юнай яна часта пазіравала бацьку. Калі дачка ўжо працавала ў тэатры, ён прыходзіў на спектаклі, назіраў, а потым маляваў. Але сваёй любімай карцінай Людміла Генрыхаўна называе партрэт пэндзля Аляксандра Шастакова, які захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі.
Пецярбургскі трыўмф
З вялікім рускім балетмайстрам Леанідам Якабсонам Бржазоўскай пашчасціла сустрэцца ў Пецярбургу, куды яе з партнёрам Юрыем Траяном беларускі тэатр адправіў на заняткі па ўдасканаленні майстэрства. Харэограф не спяваў дыфірамбаў маладой пары, але адным учынкам сказаў вельмі многае.
©
Photo : НАБТ РБ
Людміла Бржазоўская і Юрый Траян каля 20 гадоў былі парай не толькі на сцэне, але і ў жыцці
Справа была ў пачатку 1970-х. Юрый і Людміла займаліся ў розных педагогаў, чулі шмат пахвальных водгукаў. Але яны хацелі ведаць меркаванне мэтра, таму запісаліся да яго. Яны выканалі перад Якабсонам сучасны нумар "Тры прэлюдыі" Скрабіна. Харэограф паглядзеў і адразу ж выклікаў свайго дырэктара, той прыбег, паставіў на раяль чамаданчык, адкрыў яго, дастаў нейкія паперы і сказаў: "Вось кватэры ў Пецярбургу, выбірайце сваю! .." І што Людміла з Юрыем? Яны падзякавалі за такую высокую ацэнку і вярнуліся ў Мінск. Да таго часу Людміла ўжо танцавала "Лебядзінае возера" ў беларускім Вялікім, наперадзе яе чакалі "Жызэль", "Спячая прыгажуня" і іншыя выдатныя партыі ў спектаклях Елізар'ева.
Цудоўныя Адам і Ева
У жыцці Людмілы Бржазоўскай было мноства выдатных сустрэч. Але адну яна запомніла на доўгія гады. Воляю выпадку патрапілі з Юрыем Траянам ў Рым на кінафестываль. Іх запрасілі замест захварэлай балерыны з маскоўскага Вялікага тэатра.
Людміла Генрыхаўна ўзгадвае: "Рэпетыцыі праходзілі ў Рымскай оперы. У канцэрце ўдзельнічалі сусветныя зоркі. Толькі глядзець на іх ужо было велізарным задавальненнем, а тут мы апынуліся з імі на адной сцэне. Памятаю, на рэпетыцыі акцёр Альберта Сорда, гледзячы ў праграму, з усмешкай спытаў у нас: "Вы танцуеце "Адама і Еву"? А касцюмы ў вас натуральныя"» Я ўжо сумелася і адказала: "Не, сінтэтычныя". Канцэрт вяла вядомая актрыса Джульета Мазіна, пазней яна прыйшла з унучкай да нас у грымёрную і сказала ёй: "Глядзі, як прыгожа - гэта рускі балет".
А пасля канцэрта пара была запрошана ў ложу да прэзідэнта Італіі. Нечакана да балярыны падышоў мужчына ў смокінгу, павіншаваў, паднёс прэзенты - духі. "Гэта вам і вашаму Адаму", - сказаў ён. Касцюмер, якая дапамагала Людміле пераапранацца, па-італьянску эмацыйна размахваючы рукамі, стала крычаць: "Франка Дзефірэлі! Франка Дзефірэлі!" Людміла ж, якая захаплялася яго фільмамі, не пазнала куміра, але была ўсцешана такой увагай.
Пацалаваная Богам
Мастацкі кіраўнік Вялікага тэатра Беларусі, народны артыст СССР і Беларусі Валянцін Елізар'еў шмат гадоў не перастае захапляцца Людмілай Бржазоўскай. Не толькі як балярынай, але і як чалавекам і педагогам:
"Людміла Генрыхаўна ўвайшла ў маё сэрца і маю творчасць, калі мне было 26 гадоў. Яна выдатны чалавек і дзіўна таленавітая балерына. Божачка яе пацалаваў - гэта абсалютна дакладна. Я вельмі рады, што нашы шляхі аднойчы перасекліся - і мы сутыкнуліся ў творчасці. Яна стала выканаўцай усіх галоўных партый у маіх балетах. Яна дзіўна тонка магла перадаць харэаграфічны тэкст, які я ствараў, дапаўняючы вобраз сваім разуменнем сэнсаў, укладваючы ў ролю сваю індывідуальнасць. А як гучаць і пра многае кажуць яе твар, рукі, пластыка! .. Яна той рэдкі чалавек, які ўсё сваё жыццё прысвяціў Беларусі, нашаму тэатру і мастацтву".
Чытайце таксама:
- Гарбачоў адзначае 90-годдзе. Гісторыя прэзідэнта СССР у фотаздымках
- Ад інжынера да вялікага палітыка: чым запомніўся Вячаслаў Кебіч
- Ніл Гілевіч: апошні народны паэт Беларусі
Тэги:
"Карону пакуль не надзяваў": Бокій пра рэкорды на Паралімпіядзе і матывацыю
(абноўлена 12:18 17.06.2021)
Як беларускі рэкардсмен-паралімпіец Ігар Бокій рыхтуецца да стартаў у Токіа, як змяніліся трэніроўкі на фоне каронавірусных абмежаванняў і што да гэтага часу матывуе спартсмена, які сабраў ужо ўсе магчымыя медалі ў сваёй скарбонцы?Беларускі плывец Ігар Бокій - уладальнік 11 залатых паралімпійскіх медалёў, 1 сярэбранай і 1 бронзавай. У яго калекцыі - шматлікія ўзнагароды чэмпіянатаў свету і Еўропы, у тым ліку, 6 залатых медалёў нядаўняга еўрапейскага першынства, якое прайшло ў траўні ў Партугаліі.
"Калі я стартую, з раніцы прачынаюся, снедаю, збіраюся, еду, выступаю, абавязкова дзённы сон потым, каб аднавіцца. Толькі прачынаешся, зноў выязджаеш на фінал, нават часу асабліва не было, каб нешта паглядзець, пагуляць, пахадзіць", - распавядае Бокій пра графік спаборніцтваў.
Спартсмен адзначае, што каронавірусныя абмежаванні на спаборніцтвах істотна ўскладнілі і падрыхтоўку, і спосабы правядзення стартаў. "Калі раней гэта была свабодная арганізацыя, то цяпер старты праводзяцца пад такім купалам - арганізатары нікога не хочуць выпускаць, строга гасцініца, спартыўны аб'ект, аўтобусы і ўсё такое. Плюс многія краіны пазачыняліся, няма магчымасці кудысьці выехаць на падрыхтоўку. Калі раней мы ў Славенію выязджалі, праводзілі зборы, то цяпер толькі Турцыя пакуль засталася", кажа паралімпіец.
Аб сваёй калекцыі ўзнагарод разважае сціпла: "Карону пакуль не надзяваў. Матывуе тое, што мне гэта падабаецца, гэтая абстаноўка, калі ты выходзіш на п'едэстал, цяпер, вядома, гэта будзе без гледачоў. Раней было з гледачамі, гэты шум апладысментаў, гул, вось гэта ўсё, вельмі невымоўныя адчуванні, а другое - я стараюся працаваць для павышэння асабістага выніку, даведацца, наколькі я здольны мінімізаваць гэтыя секунды на дыстанцыі", - кажа Бокій.
Глядзіце таксама:
- Што беларускія паралімпійцы чакаюць ад стартаў у Токіа - відэа
- Дайвер усталяваў сусветны рэкорд па затрымцы дыхання пад вадой – відэа
- Ці хочуць японцы правядзення Алімпіяды ў гэтым годзе? – відэа
Тэги: