Купалле, якое святкуецца ў ноч з 6 на 7 чэрвеня, вядома як свята ўшанавання сонца і жыватворных сіл прыроды з даўніны.

З прыходам хрысціянскай традыцыі на беларускія землі яно набыла шэраг дадатковых сэнсаў.

У выніку свята супала з днём нараджэння Іаана Хрысціцеля – назва "Купалле" асацыявалася са словам "купаць", "апускаць у ваду", як пры абрадзе хрышчэння. Так старажытнае Купалле ператварылася ў Івана Купалу.

Рыхтавацца да святочнай ночы пачыналі ад самай раніцы.

Дзяўчыны і жанчыны ішлі ў поле, спявалі абрадавыя песні і збіралі зёлкі, якія ў гэты дзень нібыта набывалі не толькі лекавыя, але і магічныя ўласцівасці.

Гаючыя зёлкі звычайна свяцілі ў царкве. Дадому іх прыносілі цэлымі снапамі, упрыгожвалі хату, пакідалі сушыцца і, канешне, плялі вянкі з кветак.

Акрамя зёлак таксама збіралі дровы і салому для вогнішча.

Яго запальвалі звычайна каля вялікага дрэва, на беразе ракі, побач з полем, на выгане або нават на галоўнай плошчы мястэчка, калі яно было вялікім.

На вянках варажылі: дзяўчыны кідалі іх у ваду і глядзелі, да якога берага паплыве вянок – туды і замуж пойдзе. Далучаліся да варажбы і хлопцы: пара разам кідала вянкі ў ваду: калі яны плылі побач, у сям'і ўсё будзе добра, калі ж адплывалі адзін ад аднаго – ладу не будзе.

Дрэнным знакам лічылася, калі вянок тануў – гэта лічылася прадвесцем цяжкай хваробы або нават смерці.

Удзельнікі полацкага фальклорнага курта "Варган" пад кіраўніцтвам знаўцы і збіральніцы народных песень Вольгі Емяльянчык не першы год ладзяць святкаванне Купалля на возеры Шо Глубокскага раёна.

Госці свята ўдзельнічаюць у абрадах, складаюць вогнішча, робяць вяночкі, абавязкова спяваюць абрадавыя купальскія песні Падзвіння і Паазер'яі танчаць.

Яшчэ адзін пункт праграммы - каштаванне крупніка і купальскага сыру.

Крупнік - традыцыйны купальскі напой з зёлак.

Карагод - неад'емны элемент купальскага свята. Яго вадзілі вакол вогнішча або побач.

Звычайна вянкі адпраўлялі з берага, але былі шчаслівіцы, якія плавалі на лодцы для гэтага.

З Купаллем звязаная легенда пра папараць-кветку. Яе адпраўляліся шукаць позна ўначы.

Магічная кветка, па ўяўленнях беларусаў, магла дапамагчы таму, хто знойдзе яе, размаўляць з усімі звярамі і птушкамі, а таксама адкрые яму, дзе схаваныя старажытныя скарбы.

Квітнее яна толькі адну ноч у годзе – на Купалле, і да таго ж – усяго некалькі секунд.

Знайсці яе вельмі няпроста, ды і не кожнаму яна даецца ў рукі.

З купальскім вогнішчам звязаныя цікавыя абрады.

Так, лічылася, што калі пераскочыць праз яго, можна ачысціцца ад усяго дрэннага, што накапілася на працягу года.

Калі пара пераскочыць вогнішча, узяўшыся за рукі, яны ўжо ніколі не расстануцца.

Скакалі праз вогнішча і дзяўчаты, каб паваражыць на замужжа: калі да спадніцы прычэпіцца некалькі іскарак, хутка да яе прыедуць сваты.

Агонь купальскага вогнішча прыносілі да сябе і запальвалі ад яго печ, каб захаваць часцінку яго дабраславення.

У гэтым годзе Вёска Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці адзначае 500-годдзе з часу першай згадкі ў пісьмовых крыніцах.

Гэта сяло ў Мазырскім павеце Вялікага княства Літоўскага ў 1520 годзе яго ўладальнік князь Канстанцін Астрожскі падарыў Тураўскаму Успенскаму сабору.

Першапачатковае значэнне слова "пагост" - месца збору даніны князем і яго дружынай. Гэта быў цэнтр сельскай акругі, дзе праходзілі сусветныя сходы, а пазней утварылася паселішча з царквой.

У мясцовай Крыжаўзвіжанскай царкве захоўваецца старажытная і самая ўшанаваная некалі на Тураўшчыне рэліквія - каменны крыж, пакланіцца якому прыплывалі жыхары ўсёй акругі.

У Пагосце цяпер няма ніводнай каровы, а жыхароў зусім мала. Паводле перапісу, у 1959 годзе насельніцтва тут складала 1222 чалавекі, у 2004 годзе - 367 жыхароў, а ў канцы 2019 году - 194 жыхара, з якіх 66 пенсіянераў і 11 дзяцей.

Нягледзячы на тое, што колькасць жыхароў катастрафічна памяншаецца, слава гэтага сяла грыміць па ўсім свеце: спачатку CNN абвясціла Пагост трэцім у свеце месцам, дзе цікава святкуюць Каляды і Новы Год, а ў канцы 2019 года вясновы абрад "Карагод", які тут захаваўся ў жывой традыцыі, быў уключаны ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА.

У гэтым вялікая заслуга фальклорна-этнаграфічнага калектыву "Міжрэчча", створанага 40 гадоў назад Кацярынай Панчэняй. Кацярына Аляксееўна тчэ амаль круглы год, каб пацешыць родных і гасцей Пагоста рукотворным вырабамі, надарыць на памяць.

У Пагосце можна ўбачыць не толькі унікальны "Юр'еўскі карагод", але і святкаванне Калядак і Шчадрэц.

Не толькі з Беларусі, але і з многіх краін замежжа сюды прыязджаюць паглядзець, як клічуць вясну на Палессі або праводзяць абрад Жаніцьбы Коміна восенню.

Іван Цімафеевіч Зохна заўсёды захапляецца творчасцю калектыву "Міжрэчча".

Калісьці кожная жанчына ткала, вышывала, а цяпер ткацкі станок ёсць толькі ў Кацярыны Панчэні, вышывальшчыц засталося зусім мала. Але ў мясцовым клубе уладкавалі этнаграфічны куток, у якім сабралі вырабы мясцовых майстроў і майстрых, каб захаваць памяць аб мінуўшчыне.

Ніна Фёдараўна Саскевіч заўсёды сустракае "Юраўскі карагод" ў цэнтры вёскі насупраць мясцовага клуба.

Клуб і помнік загінулым у час Вялікай Айчыннай вайны ў вёсцы Пагост. У час Вялікай Айчыннай вайны ў жніўні 1941 года нямецкія карнікі спалілі ў Пагосце 163 двары, забілі 69 жыхароў. Землякі і беларусы Масквы ўзвялі ў памяць аб гэтай трагедыі помнік з імёнамі ўсіх загінуўшых жыхароў. Яны стварылі свой сайт у Інтэрнэце, які з гонарам назвалі "Пагост - край цудаў".

Жыхар Пагоста Карп Мікалаевіч Занкевіч, былы вязень, быў сагнаны ў Германію.

Сяло размешчана на мысе ў месцы ўпадзення ракі Сцвіга ў Прыпяць, што дало назву ўрочышча Рогі. Рогі таму, што яно акружана рэкамі, як бы рагамі быка тура, якога шанавалі мясцовыя жыхары.

Дарэчы, гэта ўрочышчы цяперашняй вясной засялілі быкамі Хека (быкі, падобныя да тура).

Цуды ў Пагосце працягваюцца не толькі таму, што на гэтую зямлю вярнуліся быкі, падобныя на тура, а і таму, што на родную зямлю праз шмат гадоў адсутнасці вяртаюцца тыя, хто тут нарадзіўся.

Гэта дае надзею, што не звядзецца роднае сяло. Зямля ў Пагосце калісьці мела вельмі высокі бал урадлівасці, паколькі штогод разліваліся рэкі. Але і цяпер на ўраджай мясцовыя жыхары не скардзяцца.

І хоць зімой многія дамы стаяць пустыя, летам на Малую Радзіму вяртаюцца дзеці, унукі і праўнукі спачылых гаспадароў.

Засяваюць гэтую родную зямлю, атрымліваюць асалоду ад прыгажосці прыроды, спевам птушак, высаджваюць кветкі, каб роднае сяло квітнела і звінела дзіцячымі галасамі.

Унук Кацярыны Аляксееўны Міша Панчэня з яе праўнучкай Златай з Гомеля.

Бусел на даху вясковага дома ў Пагосце.

Борці з мёдам. На Палессі захавалася ўнікальная традыцыя - бортнае пчалярства. Гэта адзінае месца ў Еўропе, дзе яна практычна не перарывалася і перадавалася з пакалення ў пакаленне.

Спявачка, ткачыха, найстарэйшая захавальніца мясцовых традыцый Зося Рыгораўна Кузьміч.

Мясцовыя жыхары сцвярджаюць, што іх Пагост больш старажытны за Тураў. Гэта пацвярджаюць і археолагі: на беразе старога рэчышча Прыпяці захаваліся сляды гарадзішча жалезнага веку (V стагоддзе да нашай эры - V стагоддзе нашай эры), а знаходкі захоўваюцца ў Тураўскім краязнаўчым музеі.