У краінах Еўрасаюза афіцыйна пачалі прышчэпачную кампанію ад COVID-19 27 снежня, аднак некаторыя з удзельнікаў Саюза далі старт вакцынацыі крыху раней ці пазней. Апошняй у ЕС 6 студзеня запусцілі масавую вакцынацыю ў Нідэрландах. ЕС адобрыў вакцыну Pfizer- BioNTech ў паскораным тэмпе, аднак з умовай працягу збору і аналізу інфармацыі па яе ўжыванню. Прэпарат даступны ўсім дзяржавам Еўрасаюза адначасова і на адзіных умовах.
Яшчэ раней прывіваць грамадзян пачалі ў іншых краінах. Так, у Расіі прышчэпачная кампанія расійскім прэпаратам ад каронавіруса "Спутник V" пачалася 5 снежня, спіс катэгорый грамадзян для вакцынацыі пастаянна пашыраецца. ЗША 13 снежня першымі на кантыненце пачалі кампанію па вакцынацыі прэпаратамі Pfizer - BioNTech, а таксама Moderna.
Вялікабрытанія першай у свеце пачала прышчэпкі вакцынай AstraZeneca, распрацаванай брытана-шведскай фармацэўтычнай кампаніяй сумесна з навукоўцамі Оксфардскага універсітэта. Яна стала другім прэпаратам для прышчэпак, які выкарыстоўваюць у краіне. 2 снежня ўлады Вялікабрытаніі дазволілі выкарыстоўваць вакцыну ад каронавіруса, распрацаваную нямецкай кампаніяй BioNTech і амерыканскім канцэрнам Pfizer. На гэты час зроблена ўжо больш за мільён прышчэпак.
У Ізраілі вакцынацыя пачалася 20 снежня, першыя дозы Pfizer - BioNTech за тыдзень атрымалі 270 тысяч з амаль 9 мільёнаў жыхароў краіны.
Чытайце таксама:
Міністр аховы здароўя Уга дэ Йонг апладзіруе напачатку вакцынацыі ў Нідэрландах, якая стартавала 6 студзеня. 39-гадовая медсястра дома састарэлых атрымала вакцыну адной з першых. Нідэрланды сталі апошняй краінай у Еўрапейскім Саюзе, якая распачала вакцынацыю супраць каронавіруса.
Чарга ў цэнтр вакцынацыі ў Берліне. Еўракамісія прызначыла старт вакцынацыі на 27 снежня, аднак шэраг краін пачаў рабіць прышчэпкі ад каронавіруса раней: 26 снежня першы этап кампаніі пачаўся ў Венгрыі, Германіі і Славакіі.
Жыхару дома састарэлых недалёка ад Памплоны на поўначы Іспаніі ўводзяць вакцыну ад каронавіруса Pfizer. Іспанія плануе атрымаць больш за 4,5 мільёны доз вакцыны. На працягу наступных трох месяцаў імунізуюць крыху больш за 2,2 мільёна чалавек. Паводле ацэнак урада, гэтага будзе дастаткова, каб прышчапіць жыхароў і супрацоўнікаў дамоў састарэлых, медыцынскіх работнікаў у цэлым і людзей з абмежаванымі магчымасцямі.
Цэнтр вакцынацыі ў зале кінапарка Бабельсберг ў Патсдаме, Германія. Афіцыйна вакцынацыя ў ФРГ пачалася, як і ў іншых краінах Еўрасаюза, 27 снежня. Кіраўнік Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляйен паведамляла, што прэпарат Pfizer - BioNTech будзе даступны ўсім дзяржавам Еўрасаюза адначасова і на адзіных умовах.
Пажылая жанчына пляскае ў ладкі пасля атрымання вакцыны супраць каронавіруса ў доме састарэлых у Афінах. У ходзе першага этапу вакцынацыі ў Еўрасаюзе прышчэпкі былі зроблены медработнікам, а таксама персаналу і пацыентам дамоў састарэлых.
Доктар Джавані Ды Пэры праходзіць вакцынацыю ад каронавіруса ў бальніцы Амедэа ды Савоя ў Турыне, Італія. Улады Італіі першапачаткова заявілі, што кампанія па вакцынацыі ад каронавіруснай інфекцыі будзе праводзіцца ў краіне бясплатна і ў асабліва добраахвотным парадку. У рамках скаардынаванай акцыі ЕС па пачатку вакцынацыі насельніцтва 27 снежня ў Італіі былі зроблены першыя прышчэпкі ад COVID-19.
Жанчына атрымлівае вакцыну ад COVID-19 падчас кампаніі вакцынацыі медыцынскіх работнікаў у цэнтры вакцынацыі ў Парыжы.
Прэм'ер-міністр Вялікабрытаніі Барыс Джонсан назірае за вакцынацыяй падчас свайго візіту ў бальніцу Chase Farm на поўначы Лондана. Вялікабрытанія першай у свеце пачала прышчэпкі вакцынай AstraZeneca, распрацаванай брытана-шведскай фармацэўтычнай кампаніяй сумесна з навукоўцамі Оксфардскага ўніверсітэта. Яна стала другім прэпаратам для прышчэпак, які выкарыстоўваюць у краіне. 2 снежня ўлады Вялікабрытаніі дазволілі выкарыстоўваць вакцыну ад каронавіруса, распрацаваную нямецкай кампаніяй BioNTech і амерыканскім канцэрнам Pfizer. На гэты час зроблена ўжо больш за мільён прышчэпак.
Людзі стаяць у чарзе ў Цэнтры вакцынацыі Лондана.
Сотні людзей стаяць у чарзе на вакцынацыю ад COVID-19, у Форт-Майерс, Фларыда, ЗША. ЗША 13 снежня першымі на кантыненце пачалі кампанію па вакцынацыі. Прэпаратамі Pfizer - BioNTech, а таксама Moderna ўжо паспелі прышчапіцца 1 млн з 328 млн амерыканцаў. Да канца снежня ўлады разлічвалі вакцынаваць 20 млн чалавек, да канца студзеня - 50 млн.
Жыхары дома састарэлых атрымліваюць вакцыну Pfizer - BioNTech ад каронавіруса ў Брукліне, Нью-Йорк.
Прэм'ер-міністр Канады Джасцін Трудо размаўляе з пацыентам пасля таго, як ён атрымаў адну з першых прышчэпак ад COVID-19 у шпіталі ў Атаве. У Канадзе кампанія распачалася 14 снежня, выкарыстоўваецца прэпарат Pfizer - BioNTech.
У Маскве пачалася вакцынацыя ад COVID-19 для людзей старэйшых за 60 гадоў па электронным запісе. Раней вакцынацыя была даступна людзям з асноўнай групы рызыкі: медыкам, настаўнікам. З 14 снежня да іх дадаліся працаўнікі МФЦ, культуры, а таксама сферы гандлю і паслуг, а з 21 снежня - работнікі транспарту, энергетыкі, прамысловасці, СМІ. З 28 снежня запіс на вакцынацыю адкрыўся і для занятых у сферах ЖКГ, грамадскага харчавання, спорту і ў органах аховы правапарадка, уключаючы паліцыю, пракуратуру, суды і іншых, а таксама для валанцёраў і занятых у некамерцыйных і рэлігійных арганізацыях.
У Беларусі 29 снежня стартавала масавая вакцынацыя ад каронавіруса расійскай вакцынай "Спутник V", сярод першых, хто атрымаў вакцыну - работнікі паліклінікі.
Пацыент атрымлівае прышчэпку ад COVID-19 у Ашдодзе, Ізраіль. Да канца студзеня 2021 года краіна плануе вакцынаваць ад каронавіруса больш за два мільёны жыхароў краіны.
Цэнтр вакцынацыі ў Тэль-Авіве, Ізраіль. У краіне з 20 снежня пачалася масавая вакцынацыя ад каронавіруснай інфекцыі. Вакцыну сумеснай распрацоўкі кампаній Pfizer і BioNTech будуць у першую чаргу рабіць медыцынскім работнікам, грамадзянам старэйшым за 60 ці асобам, якія ўваходзяць у групы рызыкі.
Людзі, якія чакаюць вакцынацыі ад COVID-19 у часовым цэнтры вакцынацыі ў Пекіне. Кітай спяшаецца прышчапіць мільёны людзей перад пачаткам сезона масавых падарожжаў падчас святкавання кітайскага Новага года ў лютым.
Жыхары Кітая каля бальніцы ў Пекіне. Кітай выкарыстоўвае ўласныя вакцыны ад кампаній Sinopharm і Sinovac. Першымі імі прышчапляюцца медыкі і прадстаўнікі іншых груп рызыкі. Для вакцынацыі служачых узброеных сіл выкарыстоўваецца прэпарат CanSino. Да сярэдзіны лютага плануецца прышчапіць каля 50 млн чалавек.
Мужчына атрымлівае дозу вакцыны супраць COVID-19 у Дубаі, Аб'яднаныя Арабскія Эміраты. Вакцынацыя ў ААЭ пачалася 24 снежня прэпаратам Pfizer - BioNTech. Эмірацкія ўлады дазволілі выкарыстоўваць вакцыну, нягледзячы на прысутнасць у ёй нехаляльных элементаў, напрыклад свінога жэлаціну.
Разгрузка кітайскай вакцыны Sinovac ад COVID-19 на Суматры. Вакцынацыя ад каронавіруса ў Інданэзіі пачанаецца з 13 студзеня. Улады Інданэзіі таксама дамовіліся з фармацэўтычнымі кампаніямі AstraZeneca і Novavax аб атрыманні ў агульнай складанасці 100 мільёнаў доз вакцын ад COVID-19. Краіна разлічвае вакцынаваць ад каронавіруса 181 мільён чалавек з пачатку 2021 года з мэтай выпрацаваць папуляцыйны імунітэт, для гэтага спатрэбіцца больш за 400 мільёнаў доз вакцыны.
Валанцёры і прадстаўнікі аховы здароўя падчас пробнага вакцынавання супраць Covid-19 у прыватнай бальніцы ў Аллахабаде ў Індыі.
Медыцынскія работнікі вакцынуюць насельніцтва расійскім прэпаратам ад каронавіруса "Спутник V" ( "Гам-КОВИД-Вак") у Буэнас-Айрэсе.
Медыцынскі работнік робіць сэлфі падчас ін'екцыі вакцыны Pfizer - BioNTech ад COVID-19 у ваенным шпіталі ў Сан-Нікалас-дэ-лас-Гарсія, Мексіка.
Мыс Шміта знаходзіцца на беразе Чукоцкага мора і складаецца з двух уцёсаў: Вебера і Кажэўнікава. Тут усяго два селішчы: закінуты пасёлак гарадскога тыпу Мыс Шміта і нацыянальнае сяло Рыркайпій, у якім жыве ўсяго 400 жыхароў. Затое паблізу размешчана адна з найбуйнейшых на Чукотцы лежняў маржоў. Сюды прыязджаюць назіраць за белымі мядзведзямі, якія перыядычна выходзяць на бераг.
Ужо да канца стагоддзя на планеце можа не застацца ні аднаго белага мядзведзя. Паводле даследаванняў канадскіх і амерыканскіх навукоўцаў, праз 20 гадоў гэтых жывёл чакае голад і рэпрадуктыўная недастатковасць. Усяму віной раставанне арктычных льдоў, выкліканае глабальным пацяпленнем.
Белы мядзведзь - самы буйны прадстаўнік не толькі свайго сямейства, але і ўсяго атрада драпежных, гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Расіі і Міжнароднага саюза аховы прыроды. Акрамя таго, ён з'яўляецца вяршыняй харчовага ланцуга ў сваім арэале і важным індыкатарам стану ўсёй арктычнай экасістэмы.
Навукоўцы выключаюць магчымасць адаптацыі белых мядзведзяў да пастаяннага жыцця на сушы. Іх высновы павінны стаць яшчэ адным стымулам для прыняцця мер, накіраваных на барацьбу з глабальным пацяпленнем.
Па прыкладных ацэнак, на ўзбярэжжы Чукоцкага мора жыве больш за тры тысячы асобін, дакладная колькасць не вядома. У апошнія дзесяцігоддзі публікаваліся толькі экспертныя ацэнкі стану папуляцыі, якія абапіраліся ў асноўным на ўлік па бярлогах: колькі іх, дзе размешчаны, колькі дзіцянятаў.
У жніўні 2020 года пачаў працу праект "Гаспадар Арктыкі", у рамках якога плануецца ацаніць колькасць і распаўсюджванне гэтых жывёл, а таксама вызначыць узровень забруджвання месцаў пражывання з дапамогай касмічных здымкаў, наземных і наледных даследаванняў, аблётаў малой авіяцыяй і беспілотнікамі.
Белага мядзведзя называюць "Гаспадаром Арктыкі", але ўжо да 2100 года на планеце можа не застацца ні адной асобіны.
На мыс Кажэўнікава на беразе Чукоцкага мора прыязджаюць паназіраць за гэтым узрушаючым драпежнікам.
Белыя мядзведзі выходзяць з вады падчас шторму на мысе Кажэўнікава.
Сушу белыя мядзведзі не вельмі любяць, асабліва прыбярэжную тундру, таму што там водзяцца больш агрэсіўныя бурыя мядзведзі.
Белы мядзведзь на крызе ў Чукоцкім моры.
Калі б каля мыса Шміта быў лёд, маржы і белыя мядзведзі і не выходзілі б на сушу.
Падобных мысаў, як Шміта, ва Усходняй Арктыцы не так ужо і шмат. Таму з моманту ачышчэння мора ад лёду мядзведзі прыплываюць на ўцёс Кажэўнікава.
Прыходзяць загадзя, да прыходу маржоў, сілкуючыся леташнімі трупамі.
Мыс Шміта размешчаны вельмі ўдала. Спрадвеку гэта месца аблюбавалі маржы, а ўслед за імі і белыя мядзведзі.
Ад сярэдзіны лета і да Новага года белыя мядзведзі жывуць на уцёсе і сыдуць толькі пасля замярзання мора.
Белы мядзведзь рэдка палюе на маржоў. Яму з маржом не даць рады не толькі ў вадзе, але нават на сушы. Яны вышукваюць дзіцянятаў.
Белая мядзведзіца вучыць сваіх медзведзянятаў спускацца з горкі.
Белы мядзведзь максімальна прыязны для драпежніка. Натуральных ворагаў у яго няма, але змяненне клімату, забруджванне месцаў пражывання, браканьерства робяць яго уразлівым.
Па прыкладных ацэнак, на ўзбярэжжы Чукоцкага мора жыве больш за тры тысячы асобін.
Белая мядзведзіца з медзведзянятамі на беразе Чукоцкага мора. Дзеля такіх кадраў варта адправіцца да мысу Шміта.
Марскі лёд у Арктыцы цяпер растае раней, утвараецца пазней, плошча яго памяншаецца. Драпежнік застаецца на беразе і шукае пражытак там, часам заходзиць у пасёлкі і корпаецца на звалках.
Навукоўцы выключаюць магчымасць адаптацыі белых мядзведзяў да пастаяннага жыцця на сушы. Іх высновы павінны стаць яшчэ адным стымулам для прыняцця мер, накіраваных на барацьбу з глабальным пацяпленнем.
Гэты абрад быў адноўлены ў 1998 годзе ў вёсцы Навіны Бярэзінскага раёна дзякуючы Ніне Дзмітрыеўне Клімовіч - першай і асноўнай захавальніцы традыцыі, а таксама ўсёй яе радні.
Пачынаецца абрад такім чынам: 21 студзеня раніцай жанчыны вёскі збіраюцца і ўпрыгожваюць сноп саломы – робяць з яго абрадавую ляльку Каляду і ставяць яе на старое кола ад ваза. Потым вараць у чыгунку куццю.
Калі ёсць жанчыны, якія награшылі ў мінулым годзе, яны на ганку сякуць сякерай старыя венікі, прынесеныя з дому, і затым пруткі рассейваюць па ветры. Потым пад музыку выносяць ляльку Каляду і куццю.
Жанчыну сталага ўзросту садзяць на саначкі, яна трымае ляльку Каляду і гаршчок з куццёй. Цягнуць яе на саначках да дуба, які самотна стаіць у полі на краю вёскі.
На пад'ездзе да дуба жанчыну з санкамі перакульваюць у снег, каб куцця рассыпалася і ўраджай на наступны год быў багаты.
Хлопцы здымаюць з дуба леташнюю Каляду са старым колам, скідваюць уніз і спальваюць, а на дуб зацягваюць новую ляльку і куццю ў гаршку.
Потым спяваюць абрадавыя песні, водзяць карагоды вакол дуба, а затым п'юць і закусваюць пад дубам.
Усе ідуць да месца збору, дзе адбываецца сумесная вечарына ў складчыну. Танчаць, спяваюць, гуляюць у народныя гульні.
Галоўнай забавай з'яўляецца традыцыйная гульня "Ката пячы"! Да свабодна падвешанага на стужцы Ката (пірог з прэснага цеста ў выглядзе фігуры ката) трэба прыскакаць на ўхваце або качарзе і пастарацца дастаць ротам смакату і адкусіць кавалак.
Лялька Каляда або Берагіня цэлы год на дубе будзе берагчы палі і вёску ад маланак, спрыяць урадлівасці нівы і добраму ўраджаю.
Глядзіце таксама:
Пачынаецца абрад такім чынам: 21 студзеня раніцай жанчыны вёскі збіраюцца і ўпрыгожваюць сноп саломы.
Робяць з яго абрадавую ляльку Каляду і ставяць яе на старое кола ад ваза.
Потым вараць у чыгунку куццю.
Калі ёсць жанчыны, якія награшылі ў мінулым годзе, яны на ганку сякуць сякерай старыя венікі, прынесеныя з дому, і затым пруткі рассейваюць па ветры.
Потым пад музыку выносяць ляльку Каляду і куццю.
Жанчыну сталага ўзросту садзяць на саначкі, яна трымае ляльку Каляду і гаршчок з куццёй.
Цягнуць яе на саначках да дуба, які самотна стаіць у полі на краю вёскі.
На пад'ездзе да дуба жанчыну з санкамі перакульваюць у снег, каб куцця рассыпалася і ўраджай на наступны год быў багаты.
Хлопцы здымаюць з дуба леташнюю Каляду са старым колам...
...скідваюць уніз і спальваюць.
Новая Каляда або Берагіня цэлы год павінна берагчы палі і вёску ад маланак, спрыяць урадлівасці нівы і добраму ўраджаю.
Новую ляльку зацягваюць на дуб.
Потым спяваюць абрадавыя песні...
...водзяць карагоды вакол дуба...
а затым п'юць і закусваюць пад дубам.
Трэба падсілкавацца святочнай выпечкай.
Потым усе ідуць да месца збору, дзе адбываецца сумесная вечарына ў складчыну.
Танчаць, спяваюць, гуляюць у народныя гульні.
Провады Каляды - вясёлы час!
Галоўнай забавай з'яўляецца традыцыйная гульня "Ката пячы"! "Кот" - гэта пірог з прэснага цеста ў выглядзе фігуры ката.
Да свабодна падвешанага на стужцы Ката трэба прыскакаць на ўхваце або качарзе...
і пастарацца дастаць ротам смакату і адкусіць кавалак!
Бывай, Каляда! Да наступнага года!
Дзіцяня індыйскага насарога з'явілася на свет у заапарку Вроцлава 6 студзеня, аднак паказалі малую толькі цяпер. Шасцігадовая самка насарога па мянушцы Маруся выношвала дзіцяня 16 месяцаў, пасля родаў мама адчувае сябе добра і не падпускае да дачкі старонніх.
"Гэта першы індыйскі насарог ў гісторыі заапарка і ў цэлым першы насарог, які тут нарадзіўся. Для нас гэта вялікая радасць, але таксама і вялікая адказнасць", - сказала наглядчык заапарка Вроцлава Жусціна Навіцка.
Індыйскія насарогі - вельмі рэдкі від нават у дзікай прыродзе. Гэтыя млекакормячыя прадстаўлены толькі ў 66 заапарках па ўсім свеце. Некалькі дзесяцігоддзяў таму індыйскія насарогі былі на мяжы вымірання, таму што браканьеры палявалі на іх з-за іх каштоўнага рога, які мог дасягаць у даўжыню да 57 сантыметраў. Аднак дзякуючы строгім правілам, якія ўступілі ў сілу ў 1970-х гадах, папуляцыя гэтага віду павялічылася прыкладна да 3600 асобін.
"Мы вельмі задаволеныя гэтай падзеяй, таму што гэты від знаходзіцца пад пагрозай знікнення, як і ўсе насарогі. Ён жыве ўсяго ў некалькіх нацыянальных парках Індыі. І гэтыя паркі ўсё часцей забудоўваюцца, на жаль, жыллём для людзей, што выклікае праблемы, асабліва ў выпадку паводак", - сказаў дырэктар заапарка Вроцлава Радаслаў Ратайшчак.
Рэдкасць дадзенага віду надае нараджэнню маляняці асаблівае значэнне, аднак наглядчыкі заапарка мяркуюць, што гэтае дзіцяня будзе не адзінае. Бацькі-насарогі маладыя і ў будучыні ў іх яшчэ могуць з’явіцца нашчадкі.