У цыкле веснавых свят беларускага народнага календара асаблівае месца займае Дабравешчанне. 7 красавіка - Трэцяя сустрэча вясны. Дабравешчанне - старажытнае веснавое свята, яно лічылася вялікім - святам прылёту бусла, ластаўкі.
Весела было! Жыхары вёскі і госці выйшлі на высокае месца, расклалі вогнішча, спявалі песні, вадзілі карагоды.
Усе ўпрыгожвалі папяровымі вясновымі птушачкамі дрэвы. Потым па народнай традыцыі птушак выпускалі на волю па-сучаснаму - птушачкі былі прывязаны да паветраных шарыкаў!
Значнае месца ў забавах дзяцей і моладзі займала гушканне на калыханцы або на арэлях.
На Дабравешчанне, яшчэ зранку маладыя хлопцы, знаходзілі галоўны атрыбут свята - "вужышча" - гэта доўгая вяроўка з канаплі ці лейцы. Потым трэба было знайсці месца, дзе будзе гэта свята адбывацца. Так, як у той час усе жылі на хутарах, месца адводзілася у лесе, альбо у каго небудзь на двары, дзе знаходзілася азярода (прыспасабленне для сушкі сена). Азярода была як мага добрым прыстасаваннем, каб зачапіць калыханку ці арэлі. На свята зыходзіліся з усёй акругі, старыя і маладыя.
Першымі закалыхвалі самых смелых, каб можна было ўпэўніцца ў добрым мацаванні калыханкі, затым - усiх, хто прысутнічаў. Абавязкова павінны закалыхацца дзеці, каб былі ўвесь год дужыя і здаровыя. Па павер'і, хто ў гэта свята закалыхаецца, той будзе здаровы цэлы год.
І традыцыя была такой - чым вышэй цябе разгойдваюць, чым больш ты баішся, тым лепш. Калі "закалыхацца" на арэлях ў гэты дзень, то цэлы год не будзе хвароб.
А калі хацелі выйсці замуж (ажаніцца), дык таксама трэба было "закалыхацца" на арэлях і гучна крычаць імя каханага. І разгойдвалі да таго часу, пакуль дзяўчаты і юнакі не прызнаюцца, каго яны любяць.
Потым былі народныя песні, агульны стол… з гарачай юшкай, мясцовымі блінамі з печы і сапраўдным збожжавым "бярозавым сокам"!
Чытайце таксама:
Старадаўні абрад "Закалыхванне" у вёсцы Гаўрыльчыцы Салігорскага раёна Беларусі святкуюць з спрадвечных часоў на Дабравешчанне.
7 красавіка - Трэцяя сустрэча вясны. Благавешчанне - старажытнае веснавое свята
Яно лічылася вялікім - святам прылёту бусла, ластаўкі.
Весела было! Жыхары вёскі і госці знайшлі высокае месца...
...на свята прыйшлі людзі з усёй акругі - старыя і маладыя...
...расклалі спякотнае вогнішча...
...спявалі народныя песні...
...вадзілі сонечныя карагоды, бо карагод - здаўна сімвал сонца!
Усе ўпрыгожвалі папяровымі вясновымі птушачкамі дрэвы.
Потым па народнай традыцыі птушак выпускалі на волю па-сучаснаму - птушачкі былі прывязаны да паветраных шарыкаў!
Значнае месца ў забавах дзяцей і моладзі займала гушканне на калыханцы або на арэлях.
Першымі закалыхвалі самых смелых, каб можна было ўпэўніцца ў добрым мацаванні калыханкі, затым - усiх, хто прысутнічаў. Абавязкова павінны закалыхацца дзеці, каб былі ўвесь год дужыя і здаровыя. Па павер'і, хто ў гэта свята закалыхаецца, той будзе здаровы цэлы год.
А калі хацелі выйсці замуж (ажаніцца), дык таксама трэба было "закалыхацца" на арэлях і гучна крычаць імя каханага. І разгойдвалі да таго часу, пакуль дзяўчаты і юнакі не прызнаюцца, каго яны любяць.
Але якое ж свята без пачастункаў!?
Удзельнікі свята падрыхтавалі багаты агульны стол...
...з гарачай юшкай, мясцовымі блінамі з печы і сапраўдным збожжавым "бярозавым сокам"!
Напярэдадні адзначаўся Міжнародны дзень цыган, Sputnik прапануе ўспомніць (а магчыма, даведацца ўпершыню), у якіх вядомых акцёраў, музыкаў, спартсменаў ёсць цыганская кроў.
Такіх людзей нашмат больш - нехта ганарыцца сваім паходжаннем, хтосьці хавае. А хтосьці і не ведае пра яго зусім, і толькі дзякуючы намаганням спадчыннікаў або журналістаў свет калі-небудзь даведаецца пра гэта.
Бо цыганы - адна з самых шматлікіх (каля 10 мільёнаў чалавек) этнічных меншасцяў у Еўропе. Іх называюць ром, рома, сінці, мануш, кале. Цыганы жывуць таксама ў Паўночнай Афрыцы, Паўночнай і Паўднёвай Амерыцы, Аўстраліі і ў краінах Блізкага Ўсходу. У СССР іх афіцыйна налічвалася 175,3 тысячы чалавек (перапіс 1970 года). У Расіі, па перапісу 2010 года, пражывае каля 220 тысяч цыган. У Беларусі, паводле перапісу 2019 года, каля сямі тысяч.
Глядзіце таксама:
Першая "прынцэса Галівуда" 40-х Рыта Хэйварт, або Маргарыта Кармэн - так на самай справе звалі дзяўчыну - нарадзілася ў сям'і іспанскага танцора з цыганскімі каранямі. Каб трапіць у Галівуд, яна зрабіла некалькі пластычных аперацый, і ад іспанска-цыганскай знешнасці не засталося і следу.
Ўдзельнік гуртоў The Rolling Stones і The Faces Роні Вуд паходзіць з цыганскай сям'і, ён вырас недалёка ад аэрапорта Хітроў з моцным жаданнем толькі граць музыку і маляваць.
Лічылася, што вялікі комік мінулага стагоддзя Чарлі Чаплін нарадзіўся на паўднёвым усходзе Лондана, а яго бацькі былі спевакамі з м'юзік-хола. Аднак у перадачы на BBC, прысвечанай Чапліну, яго дзеці распавялі аб загадкавым лісце, які знайшлі ў скрыні стала. Аўтар - нехта Джэк - пісаў, што з'яўляецца сваяком Чапліна і абодва яны з цыганскай сям'і. Цяпер ліст захоўваецца ў музеі.
Оперная спявачка Ганна Нятрэбка калісьці пусцілася ў скокі прама на опернай сцэне ў Зальцбургу. Нядзіўна, бо ў родзе бацькі Ганны - нашчадкавыя казакі, а ў мамы цыганскія карані.
Кароль рок-н-ролу Элвіс Прэслі ніколі не казаў пра свае цыганскія карані, аднак вядома, што бацька музыканта па прозвішчы Прэслер паходзіў з цыганскага роду, які атабарыўся на тэрыторыі сучаснай Германіі ў XVIII стагоддзі.
Спявак Філіп Кіркораў па бацьку - армянін (народжаны Крыкаран), а вось бабуля па маці, цыркавая артыстка, мела цыганскія карані.
Футбаліст Златан Ібрагімавіч, нападаючы французскага клуба "Пары Сен-Жэрмен" і капітан зборнай Швецыі, а таксама яе лепшы бамбардзір, чэмпіён Іспаніі ў складзе "Барселоны", нарадзіўся ў сям'і югаслаўскіх эмігрантаў. У бацькі футбаліста былі цыганскія карані, і таварышы па камандзе за гэта называлі Златана "lo Zingaro" (цыган).
Мастак, скульптар, графік, заснавальнік кубізму Пабла Пікаса ганарыўся сваімі цыганскімі генамі Гітана.
У опернай спявачкі, народнай артысткі СССР Галіны Вішнеўскай маці была напалову цыганка, напалову полька - яна грала на гітары і спявала цыганскія рамансы. Яна кінула дачку зусім маленькай. Дзяўчынка хацела абавязкова кімсьці стаць, каб усе бачылі, якая яна. Стала вялікай спявачкай і жонкай геніяльнага Растраповіча.
Футбаліст і акцёр Эрык Кантана заўсёды ганарыўся тым, што ў ягоных жылах цячэ кроў мануш - франкамоўных цыган. Пік кар'еры ў Кантана прыйшоўся на знаходжанне ў англійскім "Манчэстэр Юнайтэд". Кар'еру гульца ён завяршыў у 1997 годзе і перайшоў у разрад кінаакцёраў.
Рэжысёр, актрыса тэатра і кіно Аксана Фандэра нарадзілася ў Адэсе. Яе бацька - Алег Фандэра, акцёр, па нацыянальнасці - напалову ўкраінец, напалову цыган, маці - яўрэйка.
Рыкарду Куарэжма - партугальскі футбаліст цыганскага паходжання, паўабаронца, гулец партугальскага клуба "Порту" і зборнай Партугаліі.
Марышка Вераш - галандская спявачка, салістка папулярнага рок-гурта 70-х "Shocking Blue". Яе бацька, Лаёша Вераш, венгерскі цыган па нацыянальнасці, быў скрыпачом у цыганскім аркестры. Маці - руска-французскага паходжання, ураджэнка Германіі. У дзяцінстве Марышка спявала з цыганскім ансамблем, у якім працаваў яе бацька.
Акцёр, спявак і рэжысёр тэатра "Ромэн" Мікалай Слічэнка - адзіны з цыган, хто быў уганараваны званнем Народны артыст СССР. Нарадзіўся ў сям'і аселых цыганоў-сэрваў. Самая вядомая яго роля ў кіно - у фільме "Вяселле ў Малінаўцы".
Спявак, удзельнік гурта "Карані" Аляксандр Берднікаў ніколі не хаваў свайго паходжання і ганарыцца цыганскімі каранямі.
Абмежаванні па каранціну аслабілі, напрыклад, у Вялікабрытаніі, і людзі масава высыпалі на вуліцы з дзецьмі, сабакамі, роварамі, апанавалі паркі і пляжы. Урады астатніх краін Еўропы па-ранейшаму з усіх сіл спрабуюць стрымаць ўсплёск каронавіруса з дапамогай каранціну, аднак людзей цяжка ўтрымаць ад прагулак.
Глядзіце ў фотастужцы Sputnik Беларусь, як атрымліваюць асалоду ад па-сапраўднаму цёплых вясновых дзянькоў і квітнеючых садоў па ўсім свеце.
Чытайце таксама:
Гаспадар выгульвае сабаку ў Клэпхэм Коман ў Лондане, Вялікабрытанія
Мужчына ў масцы прагульваецца ўздоўж клумбы нарцысаў ў парку Сефтон ў Ліверпулі, на паўночным захадзе Англіі. Абмежаванне па каранціну паслабляецца, гуртам да шасці чалавек дазволілі сустрэчы на вуліцы.
Людзі атрымліваюць асалоду ад цёплага надвор'я ў Руісліп-Лідо ў Лондане. Чакаецца, што на гэтым тыдні тэмпература ў некаторых частках Вялікабрытаніі будзе значна вышэй.
Магнолія квітнее ў Каралеўскім батанічным садзе Кью ў Лондане.
Мужчына чытае кнігу ў Рычманд-парку, Лондан.
Людзі катаюцца на лодцы, гледзячы на квітнеючыя сакуры, у парку Інакасіра ў Токіо.
Адпачывальнікі атрымліваюць асалоду ад надвор'я ў садках палаца Хельбрун ў Зальцбургу, Аўстрыя.
Людзі сядзяць перад фантанам у садзе Пале-Раяль у Парыжы.
Сонечна і цёпла на пляжы ў Ніцы, Францыя.
Веласіпедыст праязджае міма квітнеючых крокусаў на беразе Дуная ў Лангенлебарне, Аўстрыя.
Птушка чырвоны кардынал сядзіць на галінцы квітнеючага дрэва ў Нацыянальным дэндрарыі ў Вашынгтоне
На беразе Сены ў Парыжы не праціснуцца.
Мужчына фатаграфуе сабаку перад квітнеючай сакурай ў парку Інакасіра ў Токіо.
На лужку перад Домам інвалідаў у Парыжы поўна людзей.
Дзяўчаты купаюцца і загараюць ў Капенгагене, Данія.
Людзі атрымліваюць асалоду ад сонечнага надвор'я ў парку Буа дэ ла Камбрэ ў Бруселі. Бельгія зрабіла больш жорсткім каронавірусныя абмежаванні, зачыніўшы школы і універсітэты з 29 сакавіка, фактычна падоўжыўшы велікодныя канікулы да трох тыдняў.
Цёплае надвор'е ў Капенгагенскай гавані, Данія, выкліканая высокім атмасферным фронтам над Цэнтральнай Еўропай.
Жоўтае рапсавае поле ў Францыі.
Закат ў цёплы вясновы дзень у парку Эль-Рэціра ў Мадрыдзе.
Людзі на штучным пляжы ў Лондане.
Людзі на роварах падчас гарачага надвор'я ў Борнмуце, Вялікабрытанія.
Людзі атрымліваюць асалоду ад сонечнага і цёплага надвор'я на пляжы ў Сэн-Брэвен-ле-Пэн, Францыя.
Дзяўчына пад квітнеючай вішняй на ўскраіне Амстэрдама.
Цвіценне сакуры ў Вашынгтоне. Цёплае надвор'е, якое ўсталявалася ў апошнія некалькі дзён, прывяло да таго, што кветкі зацвілі раней, чым чакалася.
Дзяўчына загарае на пляжы ў Ніцы.
Якія яшчэ падзеі адбыліся 13 красавіка і чым азнаменаваны гэты дзень у народным календары, чытайце ў спраўцы Sputnik.
Таксама сёння нарадзіліся самы вядомы ўдзельнік Парахавой змовы Гай Фокс і рускі паэт Дзям'ян Бедны.
Сёння праваслаўныя вернікі шануюць памяць вялебнага Іпація Цудатворца, які быў вядомы цудамі ацалення сляпых і хворых. Акрамя таго, Іпацію моляцца цяжарныя жанчыны і тыя, хто марыць пра дзіця.
У даўніну ў гэты дзень расчышчалі месца пад ворыва, высякалі лес, палілі галінкі і лісце і на гэтым месцы сеялі зерне.
Калі 13 красавіка цёпла і сонечна, лета будзе цёплым. Нізкія аблокі прадвяшчаюць хуткае пахаладанне.