МІНСК, 23 кра – Sputnik. Беларускія праваахоўныя органы могуць накіраваць у Міжнародную арганізацыю крымінальнай паліцыі (Інтэрпол) запыт аб вышуку вядомай беларускай спартсменкі Аляксандры Герасімені і спартыўнага функцыянера Аляксандра Апейкіна, лічыць эксперт у галіне крымінальнага права.

У Беларусі ў дачыненні да іх была ўзбуджана крымінальная справа па ч.3 арт.361 (заклікі да здзяйснення дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь, учыненыя з выкарыстаннем СМІ і глабальнай камп’ютэрнай сеткі Інтэрнэт)". У мінулы чацвер СК Беларусі заявіў, што пракурорам санкцыянавана прымяненне да абодвух абвінавачаных меры стрымання ў выглядзе заключэння пад варту і яны аб'яўлены ў вышук.

"Паводле існуючага нацыянальнага і міжнароднага заканадаўства, Беларусь мае права звярнуцца ў Інтэрпол і заявіць асобу, якой у РБ прад'яўлена абвінавачванне па крымінальным артыкуле, у міжнародны вышук", - паведаміў Sputnik эксперт.

Паводле яго слоў, калі чалавека, які знаходзіцца за мяжой, абвяшчаюць у вышук, то маецца на ўвазе толькі міжнародны вышук. Выключэнне складае Расійская Федэрацыя.

"У выпадку з Расіяй гаворка ідзе аб міждзяржаўным вышуку ў рамках Саюзнай дзяржавы", - растлумачыў ён.

Пры гэтым эксперт удакладніў, што абвяшчэнне асобы краінай-ініцыятарам ў міжнародны вышук не азначае, што абвінавачваны трапіць у так званы "чырвоны спіс" Інтэрпола.

"Там (у Інтэрполе - Sputnik) ёсць рэгламент, які прадугледжвае, каб гэта не быў пераслед па палітычных, рэлігійных і іншых матывах, а выключна за здзяйсненне крымінальна каральнай і супрацьпраўнай дзейнасці", - адзначыў спецыяліст.

Як затрымлівае Інтэрпол

Згодна з міжнароднымі правіламі, якіх прытрымліваюцца ўсе краіны-ўдзельніцы Інтэрпола, да чалавека, у краіне знаходжання прымяняюцца абмежаванні толькі тады, калі ён трапіў у спіскі арганізацыі.

"Вось калі ён аб'яўлены ў міжнародны вышук па лініі Інтэрпола, тады тая краіна, дзе знаходзіцца чалавек, мае падставы для яго затрымання. Як правіла, абвінавачанага змяшчаюць у СІЗА на 30-40 сутак, інфарміруюць краіну-ініцыятара і міжнародную паліцыю, шлюць у Інтэрпол дакументы аб тым, што асоба ідэнтыфікавана. Пасля гэтага падаюць дакументы ў суд, які прымае рашэнне аб экстрадыцыі або выдачы", - сказаў эксперт.

У "чырвоным спіску" Інтэрпола

Распавядаючы пра наступствы траплення ў "чырвоны спісак" Міжнароднай паліцыі, суразмоўца агенцтва растлумачыў, што "дадзеныя на чалавека выстаўляюцца ў картатэку Інтэрпола. І прынятае гэтай арганізацыяй рашэнне аб затрыманні той ці іншай асобы з'яўляецца абавязковым для ўсіх краін-удзельніц".

"Як толькі адпаведная камісія Інтэрпола прыняла рашэнне, прозвішча выстаўляецца ў базу, і, дзе б гэта асоба не з'явілася, у якую б краіну не прыляцела, у аэрапорце, адразу супрацоўнік мытні або міграцыйнай службы адкрывае спісак Інтэрпола, і звярае дадзеныя", - сказаў суразмоўца агенцтва.

У спісках не значацца

У цяперашні час прозвішчаў грамадзян Беларусі, у дачыненні да якіх у другой палове 2020 годзе і ў 2021 годзе былі ўзбуджаны крымінальныя справы, і яны былі абвешчаны ў вышук, у спіске на сайце Інтэрпола няма.

У Інтэрпол уваходзяць больш за 190 краін. У кожнай з іх створаны адпаведныя нацыянальныя структуры. Рэспубліка Беларусь уступіла ў члены МАКП Інтэрпол 29 верасня 1993 года.

Чытайце таксама:

• СК РБ узбудзіў крымінальную справу ў дачыненні да спартсменкі Аляксандры Герасімені
• Байца ММА Кудзіна затрымалі ў Маскве, цяпер яго адправяць у Беларусь
• Генпракурор: у дачыненні да Ціханоўскай і BYPOL распачата справа за тэрарызм

Якія праблемы пакуль перашкаджаюць пабудаваць Саюзная дзяржаву і ці магчыма перанесці кантактную групу па Данбасе з Мінска, даведвалася карэспандэнт Sputnik Марыя Навуменка.

Лукашэнка падтрымаў пазіцыю Расіі па Данбасу

У пачатку перамоў лідэраў Расіі і Беларусі зайшла гаворка аб урэгуляванні канфлікту ў Данбасе. Раней кіраўнік Украіны Уладзімір Зяленскі у відэазвароце па сітуацыі з бяспекай у краіне прапанаваў прэзідэнту РФ "сустрэцца ў любым пункце ўкраінскага Данбаса, дзе ідзе вайна".

"Узнікае пытанне: мы што хочам абмяркоўваць на гэтай сустрэчы? Калі гаворка ідзе пра абмеркаванне праблем Данбаса, то тады ў першую чаргу кіраўніцтва Украіны павінна сустракацца з кіраўнікамі рэспублік ЛНР і ДНР, а ўжо потым - абмяркоўваць гэтыя праблемы з прадстаўнікамі трэціх краін. Якой у дадзеным выпадку з'яўляецца Расія", - пракаментаваў Пуцін.

Пры гэтым расійскі прэзідэнт дадаў, што гатовы прыняць Зяленскага ў Маскве ў любы зручны час, "калі гаворка ідзе пра развіццё двухбаковых адносін".

Лукашэнка падтрымаў пазіцыю калегі, адзначыўшы, калі гаворка ідзе пра размову аб Данбасе, то ўлады Украіны павінны пачаць з сустрэч з прадстаўнікамі самаабвешчаных Данецкай і Луганскай народных рэспублік.

"Калі яны (кіраўніцтва Украіны - Sputnik) хочуць з Данбасам размаўляць, можна і ў Данбасе. Няхай сустракаюцца, правільна? Гэта ж іх справа, з імі хай сустракаецца там, у Данбасе", - звярнуўся Лукашэнка да Пуціна.

Акрамя таго, па словах беларускага прэзідэнта, змена пляцоўкі перамоў па ўрэгуляванні ў Данбасе патрабуе згоды з боку ўсіх удзельнікаў, уцягнутых у гэты працэс. Ён таксама выказаў меркаванне, што імкненне Кіева змяніць лакацыі кажа пра намер "пахаваць" Мінскія пагадненні.

"Змена пляцоўкі сапраўды павінна адбываецца са згоды ўсіх удзельнікаў, і нежаданне Кіева павінна быць адпаведным чынам аргументавана", - лічыць кіраўнік Цэнтра беларускіх даследаванняў Інстытута Еўропы РАН Мікалай Мяжэвіч.

Кіеў робіць выгляд, што ён у мінскай пляцоўцы не зацікаўлены, падкрэслівае суразмоўца Sputnik. І падкрэслівае, што з боку Украіны была толькі вербальная заява, і афіцыйнай адмовы Кіева пакуль няма.

Раней кіраўнік дэлегацыі Украіны ў кантактнай групе Леанід Краўчук заявіў, што дапускае перанос пляцоўкі для перамоў па ўрэгуляванні ў Данбасе з Беларусі ў Швецыю, калі магчымасць весці дыялог у Мінску з-за акцый пратэсту апазіцыі знікне.

Нафта, газ і мытнае рэгуляванне

Прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін падкрэсліў, што для пабудовы Саюзнай дзяржавы зроблена нямала, асабліва, у сацыяльнай сферы. Грамадзяне Расіі і Беларусі карыстаюцца роўнымі правамі ў пенсійным забеспячэнні, працаўладкаванні і ахове здароўя.

Але застаюцца і нявырашаныя пытанні. Лукашэнка заявіў, што Мінск і Масква ўзгаднілі 26-27 дарожных карт па інтэграцыі на ўзроўні ўрадаў, засталося яшчэ 2-3 сур'ёзныя праграмы эканамічнага характару, у тым ліку па падаткаабкладанні.

"На мяжы Беларусі і Расіі сутыкаюцца розныя мытныя прасторы, розныя мадэлі рэгулявання. Але і, вядома, улічваючы, што ў нас розны набор экспартна-імпартнай наменклатуры, узнікаюць супярэчнасці па ўзаемазаліку тых ці іншых таварных пазіцый", - разважае доктар эканамічных навук Мікалай Мяжэвіч.

Суразмоўца Sputnik дадаў, што некаторыя тавары, якія апынуліся ў Беларусі, далей перамяшчаюцца фактычна бескантрольна на тэрыторыю Расіі.

Таксама эксперт мяркуе, што падчас сустрэчы прэзідэнтаў у тым ліку размова ішла і аб няўзгодненых напрамках у машынабудаванні і фінансавых патоках, звязаных з акцызамі на нафту і газ.

У нафтагазавай сферы асноўныя рознагалоссі заключаюцца ў прэтэнзіі Беларусі з нагоды расійскага падатковага манеўру, тлумачыць вядучы аналітык Фонду нацыянальнай энергетычнай бяспекі, эксперт Фінансавага ўніверсітэта пры ўрадзе РФ Ігар Юшкоў. Гэта паступовае зніжэнне экспартнай пошліны і адначасовае павелічэнне падатку на здабычу карысных выкапняў.

"Простымі словамі - падатковая нагрузка перакладаецца на свідравіну. І да 2024 года здабытая нафта адразу набывае сусветную цану, што ў Расіі, што ў Еўропе цана на нафту будзе аднолькавай", - кажа Юшкоў.

Для таго, каб з больш дарагой нафты не атрымліваўся больш дарагі бензін, Расія са свайго бюджэту выплочвае грошы нафтаперапрацоўчым заводам. У сваю чаргу, расійскія прадпрыемствы робяць зніжку на паліва для ўнутраных спажыўцоў.

"Цяпер Мінск купляе расійскую нафту бяз пошліны, гэта значыць, танней, чым яна каштуе на сусветным рынку. А з 2024 года беларусам прыйдзецца плаціць па сусветнай цане", - каментуе эксперт.

Юшкоў тлумачыць: Мінск хоча, каб Масква выплачвала беларускім нафтаперапрацоўчым заводам кампенсацыю, каб і ў рэспубліцы быў танны бензін. Аднак Масква лічыць, што такія выплаты павінны рабіцца з бюджэту Беларусі.

Акрамя таго, РБ просіць, каб РФ прадавала газ па такіх цэнах, якія паступаюць у Бранскую, Смаленскую вобласць, гэта ніжэй за 100 долараў за тысячу кубоў. Газпром прадае Беларусі газ па 129 долараў за тысячу кубоў. Гэта таксама нізкая цана для ўсіх знешніх спажыўцоў, але Беларусь хоча яшчэ менш, заключыў Юшкоў.

Чытайце таксама:

• Лукашэнка расказаў, што Пуцін прапаноўваў Парашэнку аднавіць Данбас

• Лукашэнка: Беларусі і Расіі засталося ўзгадніць 2-3 дарожныя карты

• Крэмль спадзяецца на ўкраінскую палітычную мудрасць