Ці засталіся льготы "чарнобыльцаў" у тых, хто яшчэ некалькі тыдняў таму пражываў на тэрыторыі, якая лічылася забруджанай радыёнуклідамі, ці ж яны іх пазбавіліся, даведаўся Sputnik.

Крыху статыстыкі аб Чарнобыльскай зоне

Паводле новага пераліку, падрыхтаванага Дэпартаментам па ліквідацыі наступстваў катастрофы на ЧАЭС МНС Беларусі і Белгідраметам, да зон радыеактыўнага забруджвання аднесены 2022 населеныя пункты і 49 аб'ектаў. У параўнанні са спіскам 2016-га, колькасць гарадоў і вёсак, якія знаходзяцца ў зоне, значна скарацілася. Больш за ўсё "чыстых" раёнаў стала ў Гомельскай вобласці - 83. У Магілёўскай - 38, Мінскай - 22, Гродзенскай - 18, Брэсцкай - 10.

Sputnik / Робертс Вицупс

Чарнобыльскі раён. Невытлумачальна, але блізкасць Зоны адчуваецца яшчэ на адлегласці

Колькасць людзей, якія жывуць ва ўжо "чыстых" населеных пунктах, склала амаль 106 тысяч чалавек, з іх больш за 22 тысячы - дзеці (дадзеныя на 1 студзеня 2020-га - Sputnik).

Паколькі шчыльнасць радыяцыі і доза апрамянення пражываючых у беларускім сектары чарнобыльскай зоны знізілася, 88 населеных пунктаў перайшлі ў менш жорсткія зоны забруджвання. Такім чынам, 81 вёска, якая знаходзілася ў зоне з правам на адсяленне, цяпер будзе ў зоне пражывання з перыядычным радыяцыйным кантролем. З зоны наступнага адсялення ў зону з правам на адсяленне пяройдуць 7 населеных пунктаў.

"Тэндэнцыя такая, што колькасць гарадоў і вёсак, якія адносяцца да забруджанай тэрыторыі, з кожным годам памяншаецца, паколькі ідзе распад радыёнуклідаў", - тлумачыць начальнік упраўлення рэабілітацыі пацярпелых тэрыторый дэпартамента Юлія Байкова.

Паводле яе слоў, вялікая праца праводзіцца для рэабілітацыі зямель і з боку спецыялістаў, каб гэтыя тэрыторыі выходзілі з разраду забруджаных і жыць там было бяспечна.

Што гэта значыць для людзей

Колькасць людзей, якія жывуць у зонах радыеактыўнага забруджвання, на якіх распаўсюджваюцца льготы (нормы Закона № 9-З "Аб сацыяльнай абароне грамадзян, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый" ад 6 студзеня 2009 года), за пяць гадоў зменшылася на 9,6%. Хтосьці з іх пераехаў у іншае месца і зараз ужо не будзе атрымліваць льготы.

Sputnik / Робертс Вицупс

Радыёлакацыйная антэна "Дуга". Грандыёзны "цуд" савецкай інжынерыі ўжо на стадыі праекта быў асуджаны на няўдачу - не функцыянаваў

Права на льготы застаецца ў наступных катэгорый грамадзян:

• якія пражываюць на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання ў зоне наступнага адсялення;
• якія пражываюць на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання з правам на адсяленне;
• якія пражываюць у зоне з перыядычным радыяцыйным кантролем;
• эвакуіраваным, адселеным, самастойна выехаўшым з тэрыторыі забруджвання з зоны адчужэння, зоны першачарговага і наступнага адсялення.

© Sputnik / Виктор Толочко

У зоне адчужэння

Якія льготы застаюцца ў Чарнобыльскай зоне

Пражываючым на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання ў зоне наступнага адсялення, а таксама тым, хто мае права на адсяленне, належаць наступныя льготы:

• выплата ў памеры 150% дапамогі па доглядзе за дзіцем да трох гадоў;
• водпуск па цяжарнасці і родах ад 146 да 160 дзён (звычайны - ад 126 да 140 дзён - Sputnik);
• пераважнае права на залічэнне пры роўнай колькасці балаў у ПТВ, ССНУ або ВНУ, а таксама пазаконкурсны прыём на факультэты даўніверсітэцкай падрыхтоўкі;
• скасаванне працоўнага дагавора пры перасяленнi без захавання прадугледжаных заканадаўствам тэрмінаў папярэджання наймальніка;
• першачарговае працаўладкаванне на новым месцы жыхарства з улікам прафесіі і кваліфікацыі.

© Sputnik / Виктор Толочко

Менавіта гэты катэр у вёсцы Даўляды - аб"ект прыцягнення ўсіх гульцоў у "S.T.A.L.K.E.R"

Дзеці да 18 гадоў, якія пражываюць у гэтых Чарнобыльскіх зонах, маюць права на:

• бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне тэрмінам да 1 месяца;
• бясплатны праезд на электрычках і прыгарадных аўтобусах, а таксама ў цягніках, якія едуць ад месца жыхарства непаўналетняга да месца санаторна-курортнага лячэння або аздараўлення і назад;
• бясплатнае харчаванне ў пачатковых, базавых школах і сярэдніх школах, гімназіях, ліцэях, вучэбна-педагагічных комплексах (акрамя сярэдніх школ - вучылішч алімпійскага рэзерву), спецыяльных агульнаадукацыйных і дапаможных школах.

© Sputnik Алексей Матюш

Дзікі ў зоне адчужэння ЧАЭС

Тыя, хто жыве ў зоне з перыядычным радыяцыйным кантролем, маюць амаль такія ж ільготы, акрамя 150-працэнтнай выплаты дапамогі па догляду за дзіцем, а таксама першачарговае ўладкоўванне на працу пры перасяленні.

Тыя ж, хто эвакуіраваўся і самастойна выехаў з зоны адчужэння пасля 1 студзеня 1990 года, мае права на:

• выплату дапамогі па бальнічным у памеры 100 працэнтаў сярэднядзённага заробку;
• выкарыстанне працоўнага водпуску ў летнi або iншы зручны час.

Людзі, што пакінулі зону да 1 студзеня 1990 года і да гэтага часу стаяць на ўліку для паляпшэння жылля, могуць атрымаць яго з дзяржаўнага жылфонду.

© Sputnik / Виктор Толочко

Былыя калісьці жылымі месцы закінуты і павольна паміраюць

Па словах начальніка аддзела сацыяльнай абароны і прававой работы Дэпартамента па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС МНС Беларусі Вольгі Сахно, льготы прымяняюцца ў залежнасці ад таго, на якой тэрыторыі пражывае грамадзянін.

"Пасля апублікавання новага пераліку забруджаных тэрыторый мы адправілі ініцыятыўны ліст у рэгіёны, каб мясцовыя ўлады патлумачылі людзям, у якіх выпадках яны змогуць атрымаць льготы. Паколькі некаторыя з пражываючых у так званай чарнобыльскай зоне перайшлі ў іншую катэгорыю ільгатуемых", - тлумачыць Вольга Сахно.

Наступны раз беларускі сектар чарнобыльскай зоны перагледзяць да лютага 2026 года. Аднак у залежнасці ад змены радыяцыйнай абстаноўкі ён можа карэктавацца і да заканчэння гэтага тэрміна.

Чытайце таксама:

• Прыпяць убачыла навагоднюю ёлку ўпершыню пасля аварыі на ЧАЭС
• Зубры і саркафаг у добрае надвор'е: падрабязнасці тураў у зону адчужэння
• "Мёртвыя землі" адкрылі - Беларусь пусціла турыстаў у зону адчужэння

МІНСК, 26 лют – Sputnik. Каты санкт-пецярбургскага музея Эрмітаж атрымаюць тры тысячы еўра, завешчаныя ім мецэнатам з Францыі, паведаміла прадстаўнік музея Марыя Халтунен.

У снежні дырэктар установы Міхаіл Піятроўскі распавёў пра француза, які згадаў музейных жывёл у сваім тэстаменце і пакінуў ім трохі грошай. Паводле яго слоў, сродкі плануецца пусціць на рамонт скляпоў, дзе жывуць каты.

© Sputnik Youtube / Sputnik

Кот суправаджае гаспадара на рыбалцы і сочыць за паплаўком - відэа

"Цяпер завяршаецца этап атрымання спадчыны. Думаю, да канца вясны ўжо дакладна грошы будуць атрыманы", - сказала журналістам Халтунен.

Яна таксама ўдакладніла, што для атрымання спадчыны трэба ў Францыі выплаціць неабходныя падаткі і пакрыць кошт натарыяльных паслуг.

Да цяперашняга часу рашэнне аб выкарыстанні сродкаў не прынята, але ў Эрмітажы па-ранейшаму схіляюцца да таго, каб палепшыць умовы жыцця катоў, якіх цяпер у музеі каля паўсотні.

Эрмітажныя каты жывуць у Зімовым палацы з пачатку ХVIII стагоддзя, указам Кацярыны Вялікай ім быў нададзены статус ахоўнікаў каштоўных карцінных галерэй.